Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2394 Esas 2022/584 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2394
Karar No : 2022/584

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu (... Bakanlığı)
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Sendikası
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onuncu Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2015/3756, K:2020/6879 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığınca yayımlanan 28/08/2015 tarih ve 2015/34 sayılı "Ekspertiz Ücret Tarifesine İlişkin Genelge"nin ve bu Genelge ekinde yer alan "Ekspertiz Ücret Tarifesi"nin; "Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet" başlıklı bölümünde yer alan "ve 600,-TL'den fazla" ibaresinin, "Ağır Vasıta" başlıklı bölümünde yer alan "ve 900,-TL'den fazla" ibaresinin, "İş Makinası" başlıklı bölümünde yer alan "ve 1300,-TL'den fazla" ibaresinin, "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünde yer alan 3. maddesindeki "ve yedek parça tedarik hizmeti" ibaresi ile 4., 5. ve 6. maddelerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2015/3756, K:2020/6879 sayılı kararıyla;
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 22. maddesinin 19. fıkrası ile 25/08/2015 tarih ve 29456 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği'nin işlem tarihinde yürürlükte bulunan 12. maddesinde yer alan kurallar aktarılarak,
Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği'nin 12. maddesi uyarınca hazırlanan 28/08/2015 tarih ve 2015/34 sayılı Ekspertiz Ücret Tarifesine İlişkin Genelge'nin ekinde yer alan Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin 3. maddesinde, eksper tarafından ekspertiz hizmeti ile birlikte maddi hasarlı kaza tespit tutanağı veri girişi ve yedek parça tedarik hizmeti de yapıldığı takdirde ayrıca ücret talep edilmeyeceği; 4. maddesinde, değer kaybı ile ilgili ekspertiz ücretinin, değer kaybını talep eden/edenler tarafından ödeneceği; 5. maddesinde, maddi hasarlı kazalara ilişkin olarak tarafların talebi halinde eksper tarafından tanzim edilecek maddi hasarlı kaza tespit tutanağı ile ilgili ücretin, talep eden/edenler tarafından ödeneceği; 6. maddesinde de, ücret tarifesinin her takvim yılı başında TÜİK tarafından belirlenen üretici fiyatları endeksinde gerçekleşen artış oranında artırılarak uygulanacağının düzenlendiği,
Davacının yürütmenin durdurulması talebi, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünde yer alan 3. maddesindeki "ve yedek parça tedarik hizmeti" ibaresi ile 4. ve 5. maddeleri yönünden de Dairelerinin 09/06/2016 tarih ve E:2015/3756 sayılı kararıyla reddedilmiş ise de, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/12/2016 tarih ve YD İtiraz No:2016/1223 sayılı kararıyla, dava konusu Genelge ekinde yer alan Ekspertiz Ücret Tarifesi hükümlerinin, 5684 sayılı Kanun'un 22. maddesinin 19. fıkrası uyarınca "yönetmelik" ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle davacının itirazının anılan düzenlemeler yönünden kabulü ile bu düzenlemelerin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği,
Diğer yandan, 25/03/2020 tarih ve 31079 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 3. maddesi ile yapılan değişiklik sonucunda, Genelge'nin dayanağı olan Yönetmeliğin 12. maddesinin 1. fıkrasının "Uygulanacak taban ekspertiz ücret tarifeleri Ek-1 ve E-2 ile belirlenmiştir." şeklinde değiştirildiği, bu düzenleme ile daha önce dava konusu Genelge ile düzenlenen maddelerin yargı kararı sonrasında Yönetmelik ile düzenlendiğinin görüldüğü,
Bu durumda, dava konusu Genelge ve eki Ekspertiz Ücret Tarifesi hükümlerinin, 5684 sayılı Kanun'un 22. maddesinin 19. fıkrası uyarınca "yönetmelik" ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle, anılan Kanun'a ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle,
dava konusu düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu Genelge ve eki Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin işlem tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata uygun olarak hazırlandığı, 25/03/2020 tarih ve 31079 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 3. maddesi ile yapılan değişiklik sonucunda tüm bu hususların Yönetmelik ile düzenlenmesi nedeniyle davanın konusuz kaldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının aynen onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, 18/10/2019 tarih ve 30922 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin Geçici 2. maddesinin 4. fıkrasında "Kapatılan Sigortacılık Genel Müdürlüğü ve Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığının iş ve işlemleriyle ilgili olarak açılmış ve açılacak olan adli ve idari davalar ile tahkim yargılaması ve icra işlemlerinde Kurum taraf sıfatını kazanır ve dava dosyaları ve icra takiplerine ilişkin dosyalar Kuruma devredilir." hükmüne yer verildiğinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı yerine Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığınca yayımlanan 28/08/2015 tarih ve 2015/34 sayılı "Ekspertiz Ücret Tarifesine İlişkin Genelge"de, Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği'nin 12. maddesi uyarınca hazırlanan Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin ekte yer aldığı belirtilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun "Sigorta eksperleri" başlıklı 22. maddesinin 19. fıkrasında, "Sigorta eksperinin, sigortacı veya sigorta ettiren ya da sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler tarafından atanması, eksperin iş kabulü, asgari ücret tarifesinin tespiti de dahil olmak üzere ekspertiz ücretinin belirlenmesi ile ilgili usul ve esaslar Birlik ve Sigorta Eksperleri İcra Komitesinin görüşleri alınarak yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.
25/08/2015 tarih ve 29456 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği'nin işlem tarihinde yürürlükte bulunan "Taban ekspertiz ücret tarifesi" başlıklı 12. maddesinde, "(1) Motorlu araç sigortalarında uygulanacak taban ekspertiz ücreti, İcra Komitesi ve TSB’nin görüşleri alınarak Müsteşarlıkça belirlenir.
(2) Taban ekspertiz ücret tarifesi, Müsteşarlıkça aksine bir düzenleme yapılmadıkça her takvim yılı başında TÜİK tarafından belirlenen üretici fiyatları endeksinde gerçekleşen artış oranında artırılarak uygulanır.
(3) Müsteşarlık, gerekli görülmesi halinde diğer branşlar için ücret tarifesi belirleyebilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Daire kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünün 3. maddesinde yer alan "ve yedek parça tedarik hizmeti" ibaresi ile 4., 5. ve 6. maddelerine ilişkin kısmı yönünden;
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi yukarıda açıklanan Danıştay Onuncu Dairesi kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünün 3. maddesinde yer alan "ve yedek parça tedarik hizmeti" ibaresi ile 4., 5. ve 6. maddelerinin iptaline ilişkin kısmı, aynı gerekçe ile Kurulumuzca da uygun bulunmuş olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Daire kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Motorlu Araçlar" başlıklı bölümünün "Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet" başlıklı maddesinde yer alan "ve 600,-TL'den fazla" ibaresi, "Ağır Vasıta" başlıklı maddesinde yer alan "ve 900,-TL'den fazla" ibaresi ile "İş Makinası" başlıklı maddesinde yer alan "ve 1300,-TL'den fazla" ibaresine ilişkin kısmı yönünden;
5684 sayılı Kanun'un 22. maddesinin 19. fıkrasında, asgari ücret tarifesinin tespiti de dahil olmak üzere ekspertiz ücretinin belirlenmesi ile ilgili usul ve esasların Birlik ve Sigorta Eksperleri İcra Komitesinin görüşleri alınarak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği'nin işlem tarihinde yürürlükte bulunan 12. maddesinde ise, motorlu araç sigortalarında uygulanacak taban ekspertiz ücretinin, İcra Komitesi ve TSB’nin görüşleri alınarak Müsteşarlıkça belirleneceği, taban ekspertiz ücret tarifesinin, Müsteşarlıkça aksine bir düzenleme yapılmadıkça her takvim yılı başında TÜİK tarafından belirlenen üretici fiyatları endeksinde gerçekleşen artış oranında artırılarak uygulanacağı, Müsteşarlığın, gerekli görülmesi halinde diğer branşlar için ücret tarifesi belirleyebileceği düzenlenmiştir.
Bu hükümlere dayanılarak hazırlanan 28/08/2015 tarih ve 2015/34 sayılı Ekspertiz Ücret Tarifesine İlişkin Genelge'nin eki Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Motorlu Araçlar" başlıklı bölümünde ekspertiz ücretlerinin asgari ve azami tutarları belirlenmiş, "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünün 3. maddesinde, eksper tarafından, ekspertiz hizmeti ile birlikte Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanağı veri girişi ve yedek parça tedarik hizmeti de yapıldığı takdirde ayrıca ücret talep edilmeyeceği; 4. maddesinde, değer kaybı ile ilgili ekspertiz ücretinin, değer kaybını talep eden/edenler tarafından ödeneceği; 5. maddesinde, maddi hasarlı kazalara ilişkin olarak tarafların talebi halinde eksper tarafından tanzim edilecek Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanağı ile ilgili ücretin, talep eden/edenler tarafından ödeneceği; 6. maddesinde, ücret tarifesinin her takvim yılı başında TÜİK tarafından belirlenen üretici fiyatları endeksinde gerçekleşen artış oranında artırılarak uygulanacağı düzenlemelerine yer verilmiştir.
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 22. maddesinin 19. fıkrasında, asgari ücret tarifesinin tespiti de dahil olmak üzere ekspertiz ücretinin belirlenmesi ile ilgili usul ve esasların Birlik ve Sigorta Eksperleri İcra Komitesinin görüşleri alınarak Hazine Müsteşarlığınca çıkarılacak yönetmelik ile düzenleneceği öngörüldüğünden, asgari ücret tarifesinin tespitine ve ekspertiz ücretinin belirlenmesine ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile düzenlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, asgari ücret tarifesinin tespitine ve ekspertiz ücretinin belirlenmesine ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile düzenlenmesi, söz konusu usul ve esaslara dayanılarak da Müsteşarlıkça ekspertiz ücretlerinin belirlenmesi gerekirken, bu gereklilik yerine getirilmeden ekspertiz ücretlerinin belirlenmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla; Daire kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Motorlu Araçlar" başlıklı bölümünün "Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet" başlıklı maddesinde yer alan "ve 600,-TL'den fazla" ibaresinin, "Ağır Vasıta" başlıklı maddesinde yer alan "ve 900,-TL'den fazla" ibaresinin ve "İş Makinası" başlıklı maddesinde yer alan "ve 1300,-TL'den fazla" ibaresinin iptaline ilişkin kısmında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu düzenlemelerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 23/12/2020 tarih ve E:2015/3756, K:2020/6879 sayılı kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Uygulama Esasları" başlıklı bölümünün 3. maddesinde yer alan "ve yedek parça tedarik hizmeti" ibaresi ile 4., 5. ve 6. maddelerine ilişkin kısmının ONANMASINA oybirliği ile,
3. Anılan Daire kararının, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Motorlu Araçlar" başlıklı bölümünün "Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet" başlıklı maddesinde yer alan "ve 600,-TL'den fazla" ibaresinin, "Ağır Vasıta" başlıklı maddesinde yer alan "ve 900,-TL'den fazla" ibaresinin ve "İş Makinası" başlıklı maddesinde yer alan "ve 1300,-TL'den fazla" ibaresine ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile,
4. Kesin olarak, 23/02/2022 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın, Ekspertiz Ücret Tarifesi'nin "Motorlu Araçlar" başlıklı bölümünün "Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet" başlıklı maddesinde yer alan "ve 600,-TL'den fazla" ibaresinin, "Ağır Vasıta" başlıklı maddesinde yer alan "ve 900,-TL'den fazla" ibaresinin ve "İş Makinası" başlıklı maddesinde yer alan "ve 1300,-TL'den fazla" ibaresinin iptaline ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararın bu kısmının da aynen onanması gerektiği oyuyla, kararın bu kısmına gerekçe yönünden katılmıyoruz.