Danıştay 8. Daire 2019/307 Esas 2022/1089 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/307
Karar No : 2022/1089


DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Üniversitesi
VEKİLİ : Av. ...
DAVANIN KONUSU :
Davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvuru üzerine,
1) Başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlem ile işlemin dayanağı olan;
2) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının,
3) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddeleri,
4) Davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin iptali ile yoksun kalınan parasal haklar ve 1,00-TL manevi zararın tazmini istemidir.


DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından,15/01/2018 tarihinde yapılan başvurunun usule aykırı olarak Bölüm Başkanı görüşü alınmaksızın Nöroloji Anabilim Dalı Akademik Kurulunda görüşüldüğü, söz konusu Kurul toplantısında davacının kendisinin de bulunduğu, ancak oy kullanmasına izin verilmediği, Anabilim Dalı Başkanı tarafından yönlendirici, etki altında bırakacak nitelikte konuşma yapıldığı, kendisi hariç Kurulda bulunan 9 kişiden; 3 kişinin olumlu, 1 kişinin çekimser, 5 kişinin ise olumsuz oy kullandığı, anılan Kurul kararının Rektörlüğe gönderildiği, ancak başvurusunun bekletildiği, davacının konuya ilişkin bilgi talep etmesi üzerine Yönerge yayımlandığından bahisle tekrar başvuru yapmasının kendisine bildirildiği, 08/10/2018 tarihinde başvurusunu yaptığı, ilk başvuru tarihinde yürürlükte olmamasına rağmen davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı kararıyla kabul edilen Yönerge uyarınca oluşturulan Değerlendirme Komisyonunda Bölüm Başkanı görevlendirilebilecek iken Anabilim Dalı Başkanının komisyonda görevlendirildiği, komisyonda yer alan ve Akademik Kurul toplantısında da olumlu oy kullanan Prof. Dr. ... yerine Prof. Dr. ... 'un yer aldığı, böylelikle olumlu oy kullanan öğretim üyesinin pasivize edildiği, önceden olumsuz oy kullanan öğretim üyeleri tarafından dosyanın değerlendirildiği, sözleşmeli olarak çalışmasının uygun görülmediği şeklinde karar alındığı, ancak komisyonun görevinin başvuruları değerlendirerek rapora bağlamak olduğu, dolayısıyla Komisyonun böyle bir karar veremeyeceği, yapılan itiraz üzerine oluşturulan İtiraz Komisyonunun ise hukuka uygun teşekkül ettirilmediği, yedek üye çağrılmadan iki kişiyle karar verildiği, yine Komisyonca nihai karar tesis edilmesinin mümkün olmadığı, Yönergenin yasal dayanağı olan YÖK'ün düzenlediği Usul ve Esasların 3. maddesine aykırı olarak işlem tesis edildiği, Komisyonlarda davacının çalışma alanı dikkate alınmaksızın üyelerin belirlendiği, bazı komisyon üyeleriyle arasında kişisel problem olduğu, bazılarının akademik ve bilimsel açıdan uygun olmadığı, başvuru dosyasının değerlendirilmesinde uzman görüşüne başvurulmadığı, Yönergenin kanuni düzenlemenin amacına hiç bir şekilde hizmet etmediği, Üniversitedeki tüm fakülteler için aynı kriterlerin belirlenmesinin bilimsel olmadığı, ihtiyaca cevap vermediği, akademik olarak en üst unvan olan profesörlük unvanı kadrosuna atamalar için belirlenen kriterlerin bile daha hafif olduğu, başvuruların süreyle sınırlandığı, dolayısıyla yabancı dil sınav belgesini sunamadığı, yine de istenilen kriterleri sağladığı, başka bir üniversitenin konuya ilişkin yönergesinde bilim disiplini farklılıkları ve Kanunun amacının gözetildiği iddialarıyla birlikte dosyasının bilirkişi marifetiyle değerlendirilmesi talep edilerek, dava konusu işlemlerin iptallerine karar verilmesi istenilmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI:
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın Savunmasının Özeti: Usul açısından; Kanun maddesinin iptaline ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi'nde dava açılabileceği, ayrıca davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, esas açısından ise; Kanun hükmünün belirlediği çerçeve üzerinden söz konusu Usul ve Esasların ayrıntılı olarak belirlendiği, hukuka ve mevzuata uygun olduğu, ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Gazi Üniversitesi Rektörlüğü'nün Savunmasının Özeti: Usul açısından; davanın görev ve süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, esas açısından ise; kura yoluyla Değerlendirme Komisyonu üyesinin belirlendiği, yönergenin 6. maddesinde aranılan beş kriterden yalnızca bir tanesinin davacı tarafından sağlandığı, ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmı yönünden davanın incelenmeksizin reddine, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddesi yönünden davanın reddine, davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin iptaline, davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işleminin iptaline, davacının yoksun kaldığını iddia ettiği parasal haklar ve 1,00- TL manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava; davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile işlemin dayanağı olan; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının,Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddeleri ve davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin iptali ile yoksun kalınan parasal haklar ile 1,00-TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 148. maddesinde Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri açıklanmış olup; Anayasa Mahkemesinin, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımından uygunluğunu denetleyip, bireysel başvuruları karara bağlayacağı hüküm altına alınmış olduğundan, davacının 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabileceği nedeniyle bu istemin reddi gerekmektedir.
Anayasanın Genel Esasları Belirleyen 1. kısmın 7. maddesinde; yasama yetkisinin Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisine ait olduğu ve devredilmeyeceği, 8. maddesinde, yürütme yetkisinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı amir hükmüne yer verildikten sonra, Cumhuriyetin Temel Organlarını belirten 3. Kısmın yürütmeye ilişkin 2. Bölümün 123. maddesinde; idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir, düzenlemesi yer almıştır.
Öte yandan Anayasa'nın "Yönetmelikler" başlığını taşıyan 124/1. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler, hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, hak, yükümlülük ve idari işleyişin kanunla düzenleneceği, bu düzenlemeler parelelinde idari işleyişe açıklık getirmek ve idari işleyişte bütünlüğü sağlamak amacıyla kanunla yetkilendirilmiş makam ve kuruluşların yönetmelik hazırlayabilecekleri anlaşılmaktadır.
Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idari düzenlemeler bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. Diğer yandan, normlar hiyerarşisindeki düzenleme soyuttan somuta doğru kademeli bir sistem içermektedir. Anılan sistemde bir üst norm bir alt norma oranla daha genel ve soyut ifadeler taşımakta, bir alt norm ise daha özel ve somut ifadelerle bir üst normun ne amaçlamak istediğini somut olarak ortaya koymaktadır. Öğretide türevsel bir yetki olarak kabul edilen idarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak bir şekilde kullanılamayacağı da İdare Hukukunun en temel ilkelerindendir. Dolayısıyla; sınırlı, tamamlayıcı ve bağımlı bir düzenleme yetkisine sahip olan idarenin, Anayasa'da öngörülen ayrık durumlar dışında, yasalarla düzenlenmemiş bir alanda, düzenleme yapmak suretiyle kural koyması mümkün değildir.
Dava konusu edilen bireysel işlemin dayanağı olan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Emeklilik yaş haddi' başlıklı 30. maddesinin 2. fıkrasında; "Geçici 55 inci maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, yaş haddini dolduracakları tarihten önce başvurmuş olup sözleşme tarihi itibarıyla öğretim üyesi kadrolarında bulunanlardan yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenler, yükseköğretim kurumunun teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren, yetmişbeş yaşını geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler...Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir." hükmü düzenlenmiş olduğundan, yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca Kanun hükmüne dayalı olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar ile davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin incelenmesi; Dosyanın incelenmesinden; Gazi Üniversitesi Senatosu tarafından, ... tarih ve ... sayılı kararla kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 'İtiraz kurulu ve görevleri' başlıklı 8. maddesinde; "İtiraz kurulu, emeklilik yaş haddini dolduran ilgili öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalışmak için yaptıkları başvurunun ilgili başvuru komisyonunca reddedilmesine ilişkin yapacakları itirazları değerlendirmek üzere, birim Yönetim kurulunun onayı ile, birisi ilgili Birim Dekanı/Müdürü veya Dekan Yardımcısı/Müdür Yardımcısı başkanlığında olmak üzere, başvuru değerlendirme komisyonu üyeleri dışındaki birimdeki diğer Profesör unvanına sahip öğretim üyeleri arasından görevlendirilen toplam 3 kişiden oluşur." düzenlemesi yer almasına karsın,dosyanın incelenmesinden;Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi Dekanlığı'nın 25/09/2018 tarih ve 2018/790 sayılı Fakülte Yönetim Kurulu Kararında; Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'ye istinaden başvuru değerlendirme komisyonları ile itiraz kurulları oluşturulmuş olup, anılan karar ekinde Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Nöroloji Anabilim Dalı için Değerlendirme Komisyonu üyeleri olarak; Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ; İtiraz Komisyonu üyeleri olarak ise Prof. Dr. …, Prof. Dr. ..., Prof. Dr. ... 'in görevlendirildiği, ancak davacının başvurusunu değerlendiren Değerlendirme Komisyonunda; Prof. Dr. ... yerine Prof. Dr. ... 'un yer aldığı ve davacının gerekli kriterleri sağlamadığına karar verildiği, davacı tarafından yapılan itiraz üzerine oluşturulan İtiraz Komisyonunda; Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Prof. Dr. ... 'in görevlendirildiği, ancak Prof. Dr. ... tarafından, kendisine Değerlendirme Komisyonu üyesi olduğuna ilişkin tebligat yapıldığı, Değerlendirme Komisyonundan alınıp İtiraz Kuruluna üye olarak atandığına ilişkin herhangi bir tebligat yapılmadığı belirtilerek İtiraz Komisyonu üyeliğinden istifa ettiği, dolayısıyla İtiraz Komisyonu'nun iki kişiyle toplanıp karar aldığı anlaşıldığından, yukarıda yer verilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 8. maddesine aykırı olarak oluşturulan İtiraz Komisyonu kararına istinaden davacının başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Yoksun kalınan parasal haklar ile 1,00-TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemine gelince; davacının başvurusunun, başvuru komisyonunca reddi üzerine usulüne uygun olarak oluşturulmamış itiraz komisyonunca reddedilmesi karşısında, bu durumun davacının başvurusunun reddinin esası hakkında haklılığını ortaya koyacak bir durum olmaması nedeniyle davacının yoksun kalınan parasal bir hakkından ve manevi zararından söz edilemeyeceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davanın, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının,Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddeleri ve davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin iptali ile yoksun kalınan parasal haklar ile 1,00-TL manevi zararın tazminine karar verilmesi isteminin reddi; davacının emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali gerektiği, düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 23/02/2022 tarihinde, davacı vekili Av ... 'nin ve davalı idarelerden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı vekili Av. ... 'ın ve Gazi Üniversitesi Rektörlüğü vekili Av. ... 'ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlem ile işlemin dayanağı olan; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddelerinin, davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin iptali ile yoksun kalınan parasal haklar ve 1,00-TL manevi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.
28/03/2018 tarihinde emeklilik yaş haddini dolduracak olan davacı, 15/01/2018 tarihli dilekçeyle 2547 sayılı Kanun 30. maddesi uyarınca sözleşmeli öğretim üyesi olarak çalıştırılması istemiyle davalı Üniversite’ye başvurmuştur.
16/01/2018 tarihli Nöroloji Anabilim Dalı Akademik Kurul kararı ile davacının sözleşmeli olarak çalışma talebi uygun görülmemiş olup; 23/01/2018 tarihli Fakülte Yönetim Kurulu toplantısında davacının talebiyle ilgili akademik kurul toplantı kararı görüşülmüş ve Rektörlük makamına arz edilmesine karar verilmiştir.
Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge (Yönerge) ise 21/03/2018 tarihli ve 2018/27 sayılı Gazi Üniversitesi Senatosu kararı ile kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.
Bu Yönerge hükümleri uyarıca üç kişilik değerlendirme komisyonu oluşturulmuş ve Yönerge'nin 6. maddesi uyarınca değerlendirme yapılmış olup; 09/11/2018 tarihli değerlendirme kurulu raporuna göre; davacının son 5 yıl yürütücü olarak devam eden ve tamamlanmış proje yürütücülüğü koşulunu karşılanmadığı saptanmış, YDS’den en az 80 veya eşdeğerliği kabul edilmiş bir sınavdan muadil puan almak şartı yönünden davacının dosyasında Eylül 1982 tarihli Merkezi Yabancı Dil Sınavında başarılı olduğuna dair belgenin mevcut olduğu, sınav notunun beyan edilmediği ve yabancı dil şartının da sağlanamadığı, son 5 yıl içinde başlıca yazar olduğu en az 3 yayın şartı yönünden; davacının 1 yayının mevcut olduğu ve bu kriteri de karşılamadığı, Yönerge madde 6-V Ek 1'de bulunan puantaj tablolarından 4 numaralı proje etkinlikleri tablosunda asgari puantajı karşılamadığı belirtilmiştir.
Davacının aranan 5 koşuldan madde 6 (İV) dışındaki 4 koşulu karşılamadığından sözleşmeli olarak çalışmasının değerlendirme komisyonunca uygun görülmemesi üzerine, bu karara karşı davacı tarafından itiraz edilmiş, 19/11/2018 tarihli itiraz komisyonu raporuna göre; sadece son 5 yılda en az 1 adet doktora tezini 1. danışman olarak başlatmış ve tamamlatmış olmak koşulunu sağlandığı saptanmış, diğer koşulların ise sağlanmadığı sonucuna ulaşılarak davacının itiraz başvurusu reddedilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarelerin usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Emeklilik yaş haddi' başlıklı 30. maddesinin 2. fıkrasında; "Öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir. Geçici 55 inci maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, yaş haddini dolduracakları tarihten önce başvurmuş olup sözleşme tarihi itibarıyla öğretim üyesi kadrolarında bulunanlardan yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenler, yükseköğretim kurumunun teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren, yetmiş beş yaşını geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. Bunlarla, net tutarı, en son bulundukları kadroları için öngörülmüş olan gösterge, ek gösterge, taban ve kıdem aylıkları, üniversite ödeneği, yükseköğretim tazminatı, eğitim öğretim ödeneği, geliştirme ödeneği, makam ve görev tazminatları ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesinde belirlenmiş olan ek ödemenin toplamından ilgili mevzuatı uyarınca vergi ve diğer kesintiler yapıldıktan sonra kalan net tutarı geçmemek üzere belirlenecek ücret üzerinden sözleşme yapılır. Bunların sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle devam ettirilir. Öğretim üyelerinin tabi olduğu yasak, ödev ve sorumluluklar ile disipline ilişkin hükümler bu şekilde çalıştırılanlar hakkında da uygulanır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.
" hükmü düzenlenmiştir.
Anılan Kanun maddesine istinaden ... tarih ve ... no.lu Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu Kararı ile kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 'Başvuru ve kabul şartları' başlıklı 3. maddesinde; "Yükseköğretim kurumlarının emeklilik yaş haddini doldurmuş öğretim üyelerini sözleşmeli olarak çalıştırabilmesi için, senato tarafından bu hususa ilişkin nesnel ve objektif kriterlerin belirlenerek öğretim üyelerine duyurulması gerekmektedir. Yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyeleri, sözleşmeli olarak çalıştırılmak için müracaatlarını, yaş haddini doldurmadan en az üç ay önce kadrosunun bulunduğu bölüm başkanlığına, dekanlığa veya enstitü/yüksekokul/konservatuvar müdürlüğüne yapması gereklidir. Kriterleri sağlayan öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılma teklifleri; bölüm başkanının, anabilim dalı başkanı ve bölüm kurulunun görüşünü alarak vereceği gerekçeli uygun görüş üzerine, fakülte/enstitü/yüksekokul/konservatuvar yönetim kurulu ile üniversite yönetim kurulunun kararı ve rektörün teklifi ile Yükseköğretim Kuruluna gönderilir. Üniversitenin teklif edilen alandaki öğretim üyesi ihtiyacı ya da teklif edilen alanın Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen öncelikli alanlardan olup olmadığı değerlendirilerek, Yükseköğretim Yürütme Kurulunca sözleşmeli olarak çalıştırılması uygun görülenler, emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren birer yıllık süreyle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. Sözleşmeler aynı usulle, öğretim üyelerinin yetmiş beş yaşını doldurdukları tarihi geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle uzatılabilir." düzenlemesi, 'İdari görev yasağı' başlıklı 5. maddesinde; "Sözleşmeli olarak çalıştırılan öğretim üyeleri idari görev yapamazlar. Senato üyesi olamazlar, fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar, bölüm ve anabilim dalı kurulları ile fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar yönetim kurullarında görev yapamazlar ve bu görevlere seçilecek üyeler için oy kullanamazlar." düzenlemesi yer almış, konuya ilişkin Usul ve Esaslar 11/12/2017 tarihli yazı ile tüm Devlet Üniversitesi Rektörlüklerine gönderilmiştir.
Gazi Üniversitesi Senatosu tarafından, konuya ilişkin olarak ... tarih ve ... sayılı kararla kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 'Başvuru Koşulları' başlıklı 6. maddesinde; "Yükseköğretim Kurumlarında emeklilik yaş haddini doldurmuş olan Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli olarak çalıştırılmasına ilişkin olarak;
i. Son 5 (beş) yıl içerisinde en az 1 (bir) adet ulusal veya uluslararası projede, proje başvuru aşaması ve süresince “Yürütücü” olarak görev yapmış/yapıyor olmak,
ii. Yabancı Dil Sınavı (YDS)’ndan en az 80 (seksen) veya eşdeğerliği kabul edilen bir sınavdan muadili bir puan almış olmak,
iii. SCI-E, SCI, SSCI veya AHCI tarafından taranan dergilerde son 5 (beş) yıl içerisinde en az 3 (üç) adet yayında başlıca yazar olmak,
iv. Son 5 (beş) yılda en az 1 (bir) adet doktora/uzmanlık/sanatta yeterlik tezini birinci danışman olarak başlatmış ve tamamlatmış olmak,
v. EK-1’de belirtilen “Puanlama Sistemi Tablosu” nda verilen etkinlik başlıklarından asgari puanları sağlamış olmak." düzenlemesi, 'Başvuru değerlendirme komisyonları ve görevleri' başlıklı 7. maddesinde; "Başvuru değerlendirme komisyonları, emeklilik yaş haddini dolduran ilgili öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalışmak için görev yaptıkları birime yapacakları başvuruları değerlendirip sonucunu ilgili dekanlık veya müdürlüğe bildirmek üzere, birim Yönetim Kurulu’nun onayı ile, her bir bölüm veya anabilim dalı için, birisi ilgili bölüm ya da anabilim dalı başkanı olmak üzere birimdeki diğer Profesör unvanına sahip öğretim üyeleri arasından görevlendirilen toplam 3 kişiden oluşur." düzenlemesi, 'İtiraz kurulu ve görevleri' başlıklı 8. maddesinde; "İtiraz kurulu, emeklilik yaş haddini dolduran ilgili öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalışmak için yaptıkları başvurunun ilgili başvuru komisyonunca reddedilmesine ilişkin yapacakları itirazları değerlendirmek üzere, birim Yönetim kurulunun onayı ile, birisi ilgili Birim Dekanı/Müdürü veya Dekan Yardımcısı/Müdür Yardımcısı başkanlığında olmak üzere, başvuru değerlendirme komisyonu üyeleri dışındaki birimdeki diğer Profesör unvanına sahip öğretim üyeleri arasından görevlendirilen toplam 3 kişiden oluşur." düzenlemesi, 'İtiraz usulü' başlıklı 9. maddesinde; Başvuru sahipleri ilgili başvuru komisyon raporunun kendilerine tebliğ tarihinden, en geç 7 gün içerisinde itiraz kuruluna başvurabilirler. Süresi geçen başvurular değerlendirmeye alınmaz. İtiraz kurulu yapılan itirazı 7 gün içerisinde karara bağlamak zorundadır. İtiraz sonrası ilave uzman görüşüne ihtiyaç duyulan durumlarda karar süresi 21 güne kadar uzatılabilir. İtiraz komisyonunun almış olduğu kararlar kesindir, itiraz edilemez." düzenlemesi, 'Başvuru, Değerlendirme ve Sözleşme Süreci' başlıklı 10. maddesinde ise; "Emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılmak için yapacakları başvuru süreci, söz konusu başvuruya ilişkin ilgili komisyon ve kurulların yapacakları görevler ve sözleşmeye ilişkin diğer iş ve işlemler EK-2’deki İş Akış Sürecinde belirlenmiştir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
1-2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmının incelenmesi;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasında, idarî dava türleri: idarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları, idarî eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idarî sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak belirlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 148. maddesinde, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetlemek Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkileri arasında sayılmış; 152. maddesinde, bir davaya bakmakta olan mahkemenin, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa'ya aykırı görmesi veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddî olduğu kanısına varması halinde Anayasa Mahkemesi'nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakacağı hükme bağlanmıştır.
2949 sayılı Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 18. maddesinin 1. bendinde, "Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasa'ya aykırılıkları iddiasıyla açılan iptal davalarına bakmak" Anayasa Mahkemesi' nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Yukarıda yer verilen yasa ve Anayasa hükümlerinden anlaşılacağı üzere kanunların iptali istemiyle doğrudan idarî yargı yerine dava açılmasına olanak bulunmamaktadır. İdarî yargı yerinde 2577 sayılı Yasa'nın 2. maddesinde öngörülen davalardan birinin açılması ve bu davada uygulanacak bir kanunun mahkemece Anayasa'ya aykırı görülmesi veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddî olduğu kanısına varılması halinde Kanunun iptali için Anayasa Mahkemesi önüne götürülebilmesi mümkün bulunmaktadır.
Belirtilen bu durum karşısında, 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde öngörülen davalardan biri açılmak suretiyle ve uygulanacak Kanun hükmünün Anayasa'ya aykırılığı ileri sürülerek konunun Anayasa Mahkemesi'ne götürülebilmesi mümkün olduğundan, doğrudan kanun iptali istemiyle açılan davanın incelenmesi olanağı bulunmamaktadır.

2- Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. maddesinin incelenmesi;
2547 sayılı Kanun'un emeklilik yaş haddini düzenleyen 30. maddesinde, öğretim üyelerinin görevleriyle ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddinin 67 yaşını doldurdukları tarih olduğu, sözleşmeli olarak çalışmak isteyenlerin yaş haddini dolduracakları tarihten önce başvurmuş olmaları gerektiği ve emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren 75 yaşını geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılabilecekleri, ayrıca; sözleşme tarihi itibariyle öğretim üyesi kadrosunda bulunanlardan yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde fayda görülenlerin Yükseköğretim Kurumunun teklifi Yükseköğretim Kurulu'nun onayı ile çalıştırılabileceği, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasların ise Yükseköğretim Kurulu tarafından belirleneceği anlaşılmaktadır.
Kanun'da, yaş haddini doldurmuş öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılmasına ilişkin başvuru şartları, süreleri ve usulü ile teklif makamı, onay merci gibi hususlar bakımından herhangi bir düzenlemeye gidilmediği gibi "görevlerinde kalmalarında fayda görülenler" ifadesinin objteklifleştirilmesi konusunda herhangi bir saptama da yapılmadığı, maddenin uygulanma usul ve esasları konusunda ise Yükseköğretim Kurulu'na yetki verildiği açıktır.
Anayasa'ya göre, idarenin, düzenleme yetkisini kanunlar çerçevesinde ve kanunlara uygun olarak kullanması gereklidir. İkincil düzenleyici işlemler Kanun tekniğine uygun olmaması ve güçlükler bulunması nedeniyle yasal düzenlemelerde yer almayan ancak idarenin işleyişi ve kamu yararı için önceden belirlenmesi zorunlu bulunan teknik konu ve ayrıntıların yasal çerçeve içerisinde kalmak şartıyla objektif, somut ve sürekli kurallarla belirlenmesini, üst hukuk normlarına açıklık getirilmek suretiyle uygulamaya geçirilmesini amaçlar.

Belirtilen çerçevede, Kanun'un 30. maddesinin 2. fıkrasına dayanılarak çıkarılan Usul ve Esasların 3. maddesinde, Kanun'da yaş haddini doldurmuş öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılmasına ilişkin çizilen genel çerçeve içerisinde ve Kanuna aykırı olmayacak bir şekilde başvuru şartları, süreleri ve usulü ile teklif makamı, onay merci gibi hususların düzenlendiği, görevlerinde kalmalarında faydalı görülenler ibaresinin ne şekilde anlaşılması gerektiğine ilişkin belirlemeye gidildiği anlaşıldığından, anılan düzenlemede kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.

3-Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 5. maddesinin incelenmesi
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın 5. maddesinde; sözleşmeli olarak çalıştırılan öğretim üyelerinin idari görev yapamayacakları, senato üyesi olamayacaklarıi fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar, bölüm ve anabilim dalı kurulları ile fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar yönetim kurullarında görev yapamayacakları ve bu görevlere seçilecek üyeler için oy kullanamayacakları düzenlemesine yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Çalışma Esasları" başlıklı 36. maddesinin 6. fıkrasında, "Kamu kurum ve kuruluşlarının ve vakıflara ait olanlar da dâhil olmak üzere yükseköğretim kurumlarının kadro ve pozisyonlarında bulunmayan profesör ve doçentler, tıp ve diş hekimliği fakültelerinin ihtiyaç duyulan alanlarında teorik ve uygulamalı eğitim ve öğretim ile araştırma faaliyetlerinde bulunmak ve bu faaliyetlerin gerektirdiği işleri yapmak üzere diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin hükümlerine tabi tutulmaksızın sözleşmeli öğretim üyesi olarak istihdam edilebilir. Sözleşmeli öğretim üyelerine, yapacakları faaliyetin niteliğine göre devamlı statüde çalışan profesör ve doçentler için 2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile unvanlar itibarıyla belirlenen ek ders ücretlerinin on katına kadar sözleşme ücreti ödenebilir. Özellik arz eden faaliyetler için, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu kararıyla 2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile unvanlar itibarıyla belirlenen ek ders ücretlerinin on beş katına kadar saatlik sözleşme ücreti ödenebilir. Bu fıkra kapsamında sözleşmeli profesör ve doçentlere ödenecek sözleşme ücretinin yıllık toplam tutarı, üniversitenin özel bütçesinde ilgili yılda personel giderleri için öngörülen başlangıç ödeneğinin toplam tutarının yüzde 1’ini hiçbir şekilde geçemez; ancak, ilgili üniversitenin teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca bu oran bir katına kadar artırılabilir ve bu şekilde artırılan tutar ilgili üniversitenin döner sermaye bütçesinden karşılanır. Sözleşmeli olarak istihdam edilecek profesör ve doçent sayısı, ilgili tıp ve diş hekimliği fakültelerinde devamlı statüde çalışan öğretim üyesi sayısının yüzde 5’inden fazla olamaz. 1/3/2006 tarihinden sonra kurulan üniversiteler, bu oranlara tabi olmaksızın beş kişiye kadar sözleşmeli öğretim üyesi istihdam edebilir. Sözleşmeler, aylık çalışma süresi seksen saati geçmemek üzere bir yıla kadar yapılabilir. Süresi iki ayı geçmeyen sözleşmeler üniversite yönetim kurulunun kararıyla yapılır ve yapılan sözleşmelerin içeriği ve gerekçesi hakkında yedi gün içinde Yükseköğretim Kuruluna bilgi verilir. İki aydan daha uzun süreli sözleşmeler, üniversite yönetim kurulunun kararı ve Yükseköğretim Kurulunun izniyle yapılır. Aynı hizmet için iki aydan sonra yapılacak müteakip sözleşmeler de Yükseköğretim Kurulunun iznine tabidir. Sözleşmeli öğretim üyelerine, bu fıkra uyarınca yapılacak ödeme dışında 58 inci maddede öngörülen ek ödeme dâhil olmak üzere herhangi bir ad altında ödeme yapılamaz. Bu kişiler rektör, dekan, enstitü, yüksekokul, uygulama ve araştırma merkezi müdürü, senato, yönetim kurulu ve kurul üyesi, bölüm başkanı, anabilim ve bilim dalı başkanı ve başhekim olamaz; bunların yardımcılıklarında bulunamaz ve benzeri idari görev alamaz; akademik birim yöneticiliği (…) (1) seçimlerinde oy kullanamaz. Sözleşmeli öğretim üyesi çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar, bunlara yaptıkları görevlere bağlı olarak ödenecek saatlik sözleşme ücretlerinin tutarı ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu tarafından müştereken belirlenir..." hükmü yer almaktadır.
2547 sayılı Kanun'un değişik 36. maddesi 6. fıkrası uyarınca madde hükmünde belirtildiği çerçevede sözleşmeli olarak çalışan öğretim üyelerinin rektör, dekan, enstitü, yüksekokul, uygulama ve araştırma merkezi müdürü, senato, yönetim kurulu ve kurul üyesi, bölüm başkanı, anabilim ve bilim dalı başkanı ve başhekim olamayacağı, bunların yardımcılıklarında bulunamayacağı ve benzeri idari görevler alamayacağı, akademik birim yöneticiliği seçimlerinde oy kullanamayacağı hususu ve anılan Kanun'un 30. maddesinde, öğretim üyelerinin tabi olduğu yasak, ödev ve sorumluluklar ile disipline ilişkin hükümlerin bu şekilde çalıştırılanlar hakkında da uygulanacağı kuralının yer aldığı hususunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde dava konusu hükümde hukuka ve kamu yararı ile hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.

4- Davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6. maddesinin incelenmesi:
Normlar hiyerarşisi olarak bilinen temel hukuk ilkesine göre, normların arasında altlık ve üstlük ilişkisinin söz konusu olduğu ve her normun geçerliliğini bir üst hukuk normundan aldığı, normlar hiyerarşisinin, her türlü normun hiyerarşik olarak bir sıra dahilinde sıralanması ve birbirine bağlı olması anlamına geldiği, bunun doğal sonucu olarak, hiyerarşik sıralamada daha altta yer alan normun, kendisinden üstte bulunan norma aykırı hükümler içeremeyeceği, bir başka deyişle, alt norm niteliğindeki düzenleyici işlemlerin, bir hakkın kullanımını üst normda öngörülmeyen bir şekilde daraltamayacağı veya kısıtlayamayacağı, dolayısıyla, düzenleyici bir işlemin kendinden önce gelen kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırı düzenlemeler getiremeyeceği kabul edilmektedir.
Dava konusu Yönerge'nin; Devlet Yükseköğretim Kurumlarında emeklilik yaş haddini doldurmuş öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılmasına ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nca belirlenen Usul ve Esasların 3. maddesinin 1. fıkrası uyarınca Üniversite Senatosu tarafından bu hususa ilişkin nesnel ve objektif kriterlerin belirlenmesi amacıyla çıkarıldığı anlaşılmaktadır.

Anılan Yönerge 2547 sayılı Kanun'un 30. maddesinin 2. fıkrası doğrultusunda belirlenen Yüseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'a dayanılarak hazırlanmıştır.
Yönergenin dava konusu edilen 6. maddesinde, emeklilik yaş haddini doldurmuş olan öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılmasına ilişkin başvuru koşullarının 5 madde halinde sayıldığı anlaşılmaktadır.
2547 sayılı Kanun'un 30. maddesinin 2. fıkrasında yer verilen, Yükseköğretim Kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenlerin Yükseköğretim Kurumu'nun teklifi ve Yükseköğretim Kurulu'nun onayıyla çalıştırılabileceği, Usul ve Esasların 3. maddesinde ise Üniversite'nin teklif edilen alandaki öğretim üyesi ihtiyacı ya da teklif edilen alanın Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen öncelikli alanlardan olup olmadığı değerlendirilerek, Yükseköğretim Yürütme Kurulu'nca sözleşmeli olarak çalıştırılması uygun görülenlerin çalıştırılabileceği hususuna yer verildiği; 2547 sayılı Kanun'un 30. maddesinde 7033 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin gerekçesine bakıldığında ise anılan madde değişikliği ile yükseköğretim kurumlarınca çalışmalarına ihtiyaç görülen deneyimli ancak yaş sınırı nedeniyle emekli olmak zorunda kalacak öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak görevlerine devam edebilmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda; Yönerge'nin 6. maddesinde yer alan başvuru koşulları incelendiğinde, Yönerge'de yer alan başvuru koşullarının üst norm niteliğindeki Kanun ve Usul ve Esaslar'da yer alan emeklilik yaş haddini dolduranların sözleşmeli olarak çalıştırılmaları konusunda ulaşılmak istenen fayda ve düzenleme amacına aykırı bir şekilde saptandığı, bu şekliyle anılan düzenlemede hukuka ve üst hukuk normlarına uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

5- Davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin incelenmesi;
Yönergenin dava konusu edilen 7. maddesinde, sözleşmeli olarak çalışmak isteyen öğretim üyelerinin başvurularını değerlendirilmek üzere oluşturulan başvuru değerlendirme komisyonunun görevlerinin düzenlendiği, 8. maddesinde, başvurusu, başvuru komisyonunca reddedilen öğretim üyelerinin yapacakları itirazları değerlendirilmek üzere kurulan itiraz kurulunun oluşumu ve görevlerinin düzenlendiği, 9. maddesinde, itiraz usulüne yer verildiği, 10. maddesinde ise başvuruya ilişkin ilgili komisyon ve kurulların yapacakları görevler ve sözleşmeye ilişkin diğer iş ve işlemlerin Yönergenin Ek-2'de yer alan iş akış sürecinde belirlendiği anlaşılmaktadır.
Yönergenin 7, 8, 9 ve 10. maddesinin birlikte incelenmesinden, Usul ve Esasların 3. maddesinde, sözleşmeli olarak çalışmak isteyen öğretim üyelerinin müracaatlarını, yaş haddini doldurmadan en az üç ay önce kadrosunun bulunduğu bölüm başkanlığına, dekanlığa veya enstitü/yüksekokul/konservatuvar müdürlüğüne yapmasının gerekli olduğu, kriterleri sağlayan öğretim üyelerinin sözleşmeli olarak çalıştırılma tekliflerinin; bölüm başkanının, anabilim dalı başkanı ve bölüm kurulunun görüşünü alarak vereceği gerekçeli uygun görüş üzerine, fakülte/enstitü/yüksekokul/konservatuvar yönetim kurulu ile üniversite yönetim kurulunun kararı ve rektörün teklifi ile Yükseköğretim Kuruluna gönderileceği hususuna yer verildiği dikkate alındığında dayanak Kanun'da ve Kanun ile ihdas edilmesi öngörülen Usul ve Esaslarda yer almayan ve bu düzenlemeleri aşacak şekilde başvuru değerlendirme komisyonu, itiraz kurulu, itiraz usulü ve başvuruya ilişkin ilgili komisyon ve kurulların yapacakları görevlere ilişkin iş akış sürecini düzenleyen Yönerge'nin anılan maddelerinde hukuka ve üst hukuk normlarına uygunluk görülmemiştir.
6- Davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin, yoksun kaldığı parasal hakların ve tazminat isteminin incelenmesi:
Somut olayda; 28/03/2018 tarihinde emeklilik yaş haddini dolduracak olan davacının, 15/01/2018 tarihli dilekçeyle 2547 sayılı Kanun'un 30. maddesi uyarınca sözleşmeli öğretim üyesi olarak çalıştırılması istemiyle davalı Üniversite’ye başvurduğu, 16/01/2018 tarihli Nöroloji Anabilim Dalı Akademik Kurul kararı ile davacının sözleşmeli olarak çalışma talebinin uygun görülmediği; 23/01/2018 tarihli Fakülte Yönetim Kurulu toplantısında davacının talebiyle ilgili akademik kurul toplantı kararının görüşüldüğü ve Rektörlük makamına arz edilmesine karar verildiği, Yönerge hükümleri uyarıca üç kişilik değerlendirme komisyonunun oluşturulduğu ve Yönerge'nin 6. maddesi uyarınca değerlendirme yapıldığı; 09/11/2018 tarihli değerlendirme kurulu raporuna göre; davacının Yönergede aranan 5 koşuldan madde 6 (İV) dışındaki 4 koşulu karşılamadığı sonucuna varıldğı, sözleşmeli olarak çalışmasının değerlendirme komisyonunca uygun görülmemesi üzerine, bu karara karşı davacının itiraz ettiği, 19/11/2018 tarihli itiraz komisyonu raporuna göre; davacının itiraz başvurusunun reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
Yukarıda yer verilen gerekçelerle hukuka aykırı olduğu saptanan Yönerge hükümlerinde öngörülen süreç ve oluşturulan komisyonlarca tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka uygunluk görülmemiştir.
Davacının parasal haklar ve manevi tazmin talebine gelince, Yönergenin ve bu Yönerge uyarınca tesis edilen dava konusu işlemin iptalinin davacının doğrudan sözleşmeli öğretim üyesi olarak çalıştırılması sonucunu doğurmayacağı, Kanun ve Usul ve Esaslar çerçevesinde yapılacak değerlendirme sonucuna göre davacının durumunun yeniden ele alınacağı açık olduğundan, bu aşamada davacının yoksun kaldığı parasal hak ve uğradığı manevi zarar hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan 'birer yıllık sürelerle' ibaresinin ve 30. maddede 'kadrosunun bulunduğu yüksek öğretim kurumuna başvurulmasını' öngören başka yükseköğretim kurumuna başvuru imkanı vermeyen kısmı yönünden DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2.Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 3. ve 5. maddesi yönünden DAVANIN REDDİNE,

3. Davalı Üniversite tarafından kabul edilen Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasında Uygulanacak Esaslara Dair Yönerge'nin 6., 7., 8., 9., ve 10. maddelerinin İPTALİNE
4.Davacının, emeklilik yaş haddini dolduran öğretim üyelerine birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılma imkanı getirilmesi üzerine sözleşmeli olarak çalışmaya devam etme talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işleminin İPTALİNE,
5. Davacının yoksun kaldığını iddia ettiği parasal haklar ve 1,00- TL manevi tazminat istemi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA
6..Dava kısmen iptal, kısmen ret şeklinde sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan yargılama giderlerinin yarısı olan ... TL 'nin davacı üzerine bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için öngörülen ... TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye; diğer yarısı olan ... TL'nin ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için öngörülen ... TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine
7. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
8. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.