Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3090 Esas 2022/577 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3090
Karar No : 2022/577

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Konfederasyonu
VEKİLLERİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : .... Kurumu

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 16/06/2020 tarih ve E:2015/1269, K:2020/2018 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.


YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 22/04/2014 tarih ve 28980 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sigorta Acenteleri Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 16/06/2020 tarih ve E:2015/1269, K:2020/2018 sayılı kararıyla; dava konusu düzenlemenin, yalnızca oda üyelerine yönelik bir düzenleme olmadığı doğrudan davacının kendi üyesi oda, birlik ve federasyonlara uygulanma olanağı bulunması nedeniyle dava konusu Yönetmeliğin iptalini istemekte menfaatinin bulunduğu sonucuna varılmış,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 12. maddesinin 1. fıkrası, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (m) bendi, 23. maddesinin 1. fıkrası ile 4. fıkrasının (d) bendi, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi, 7. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi, 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu'nun 9. maddesinde yer alan kurallar aktarılarak,
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 5684 sayılı Kanun'da, sigorta acenteliğinin gerçek ve tüzel kişilerce yerine getirileceği, sigorta acenteliği için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde tutulan Levhaya kayıtlı olunması gerektiği, sicile kayıtlı olan sigorta acentesinin ticaret veya ticaret ve sanayi odasındaki kaydının silinmesinin Levha kaydının silinmesi sonucunu doğuracağı, bununla birlikte Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıtlı olanların esnaf ve sanatkar odalarına kaydolamayacaklarının anlaşıldığı,
Bu durumda, dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 5684 sayılı Kanun'da, sigorta acentelerinin "tacir" niteliğinde olduğu, bu kabulden hareketle gerçek ve tüzel kişi ayırt etmeksizin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıtlı bulunma zorunluluğu getirildiği, bu odalara kayıtlı olanların esnaf ve sanatkar odalarına kayıtlı olmalarının mümkün olmadığı anlaşıldığından, dava konusu düzenlemede yalnızca ticaret odaları ile ticaret ve sanayi odalarına yer verilmiş olmasında Yönetmeliğin dayanağını teşkil eden 5684 sayılı Kanun'a aykırılık bulunmadığı,
Diğer yandan; davacı tarafından, 13/06/2007 tarih ve 26551 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu Kararı'nda, sigorta acentelerinin esnaf meslek kolu arasında sayılması nedeniyle dava konusu Yönetmeliğin hukuka aykırı olduğu iddia edilmekte ise de, 21/05/2016 tarih ve 29718 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu Kararı ile sigorta acentelerinin esnaf ve sanatkar meslek kolundan çıkarılmasına karar verildiği görüldüğünden, davacının bu iddiasının da yerinde görülmediği gerekçesiyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 5684 sayılı Kanun'da, sigorta acentelerinin "tacir" niteliğinde olduğuna dair bir düzenlemenin bulunmadığı, dolayısıyla sigorta acentelerinin tacir olma zorunluluğu bulunmadığı, Kanun'da gerçek kişilerin de sigorta acenteliği yapabileceğinin açıkça düzenlendiği, sigorta acenteliği yapmak isteyen gerçek kişilerin ticaret odalarına kayıt olma zorunluluğu bulunmadığı, bunların esnaf ve sanatkar odalarına kaydolabildiği, ticaret odaları ile ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı olmayı zorunlu kılan dava konusu Yönetmelik hükmünün gerçek kişi sigorta acentelerinin mesleki faaliyetlerini sürdürmelerini fiilen imkansız hale getirdiği ileri sürülmektedir.


KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, 18/10/2019 tarih ve 30922 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin Geçici 2. maddesinin 4. fıkrasında "Kapatılan Sigortacılık Genel Müdürlüğü ve Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığının iş ve işlemleriyle ilgili olarak açılmış ve açılacak olan adli ve idari davalar ile tahkim yargılaması ve icra işlemlerinde Kurum taraf sıfatını kazanır ve dava dosyaları ve icra takiplerine ilişkin dosyalar Kuruma devredilir." hükmüne yer verildiğinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı yerine Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 16/06/2020 tarih ve E:2015/1269, K:2020/2018 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 23/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.