Danıştay 9. Daire 2020/5601 Esas 2022/541 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5601
Karar No : 2022/541


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü-...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:Davacı adına düzenlenen ... tarih ve ... sayılı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih E:..., K:... sayılı kararıyla; dava dosyası ile Mahkemelerinin E:... sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, ... hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitlere istinaden komisyon karşılığı sahte belge düzenleme fiilini birlikte gerçekleştirmek suretiyle haksız kazanç elde edildiği kanaatine varıldığından bahisle davacının da aralarında bulunduğu adi ortaklık adına (...- ...- ... adi ortaklığı) idarece re'sen adi ortaklık mükellefiyeti tesis ettirildiği, adi ortaklığın 2014 - 2015 yıllarına ilişkin bir kısım katma değer vergisi beyannamelerinin verilmemesi nedeniyle takdir komisyonu kararlarına dayalı olarak adi ortaklık adına 2014/Ocak, 2014/Aralık ve 2015/Ocak dönemlerine ilişkin olarak üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin re'sen tarh edilmesi üzerine, davacı tarafından anılan tarhiyatın iptali istemiyle açılan davada, Mahkemelerinin ... tarih ve E:..., K: ... sayılı kararı ile, "davalı idarece yapılan cezalı tarhiyatları içerir vergi/ceza ihbarnamelerinin tanziminde 3065 sayılı Kanunun 44. maddesi hükmü gereğince adi ortaklığa ait vergi borcunun ödenmesinden müteselsilen tüm ortaklar sorumlu olmak üzere tarhiyatın muhatabının ortaklardan herhangi biri olabileceği başka bir deyişle tarhiyatın ortaklardan herhangi biri adına yapılabileceği yönündeki düzenlemeye aykırı hareket edilerek yukarıda anılan vergi tekniği raporu doğrultusunda dava konusu cezalı tarhiyatın adı geçen adi ortaklık adına yapıldığından dava konusu cezalı vergilerde bu yönden hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle iptal kararı verildiği, bunun akabinde davalı idare tarafından adi ortaklığın ortaklarından biri olan davacı adına ... tarih ve ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... sayılı vergi/ceza ihbarnameleri ve daha sonrasında da dava konusu ... tarih ve ... sayılı ödeme emrinin düzenlenmesi üzerine bakılan davanın açıldığı,olayda, dava konusu ödeme emri içeriği borçların, davacı adına düzenlenen ... tarih ve ...,..., ..., ,..., ,..., ..., ... sayılı vergi/ceza ihbarnamelerinden kaynaklandığı ve usulünce tebliğ edilen söz konusu ihbarnamelere karşı dava açılmadığı ve ödemede de bulunulmadığı anlaşıldığından, usulüne uygun olarak kesinleşen amme alacağının tahsili amacıyla davacı adına düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:İstinaf başvurusuna konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Ödeme emri içeriği tarhiyatların dayanağı vergi tekniği raporunun eksik incelemeyle hazırlandığı,raporda bahsi geçen adi ortaklığın mevcut olmadığı,adi ortaklık adına tarhedilen katma değer vergilerine karşı açılan davada lehlerine karar verildiği ve o karar kesinleşmeden dava konusu ödeme emrinin düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına düzenlenen ... tarih ve ... sayılı ödeme emrinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı iddiası ile tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait davalara bakan vergi mahkemesi nezdinde dava açabileceği düzenlenmiştir.
Türk Borçlar Kanunu'nun 620. maddesinde, adi ortaklık sözleşmesinin, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşme olduğu ve bir ortaklık, kanunla düzenlenmiş ortaklıkların ayırt edici niteliklerini taşımıyorsa, bu bölüm hükümlerine tabi adi ortaklık sayılacağı, 638. maddesinin 3. fıkrasında, ortakların, birlikte veya bir temsilci aracılığı ile bir üçüncü kişiye karşı, ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan, aksi kararlaştırılmamışsa, müteselsilen sorumlu olacakları düzenlenmiş; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 8/a. maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, bu işleri yapanların katma değer vergisinin mükellefi olduğu; 44. maddesinde de katma değer vergisinin, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzelkişiler adına tarh olunacağı, şu kadar ki: adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi birinin tarhiyata muhatap tutulacağı kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, adi ortaklıklarda mal teslimi ve hizmet ifası adi ortaklık tarafından yapıldığından, katma değer vergisinin mükellefi adi ortaklık olacak, beyanname ortaklık adına düzenlenecek, ortaklardan birisi tarafından imzalanmak suretiyle vergi dairesine verilecek, ancak verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri tarhiyata muhatap tutulabilecektir. Aynı zamanda adi ortaklıklar Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen bütün mükellefiyetleri yerine getirmek zorundadırlar. Bu açıdan, Kanun'un belirtmiş olduğu belge düzenine uymaları, yani, fatura, gider pusulası gibi belgeleri bastırmaları, defter tutmaları, kullandıkları defter ve belgeleri zamanaşımı süresi içinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir.
Olayda ,ödeme emri içeriği katma değer vergisi tarhiyatının ..., ..., ... adi ortaklığının faaliyetinden doğan matrah üzerinden yapılan katma değer vergisi tarhiyatı olduğu,söz konusu adi ortaklık adına aynı nedenle tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine karşı açılan davanın, tarhiyatın ortaklardan herhangi biri adına yapılması gerektiği gerekçesiyle kabulüne ilişkin ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi üzerine idarece bu kez davacı adına dava konusu ödeme emri içeriği vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ilişkin ihbarnamelerin düzenlendiği ve bu ihbarnamelere karşı dava açılmaması nedeniyle de borcun kesinleştiğinden bahisle dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta,her ne kadar Mahkeme kararı üzerine davacı adına vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ihbarnameleri düzenlenmiş ve bu ihbarnamelere karşı dava açılmaması üzerine dava konu ödeme emri düzenlenmiş ise de, adi ortaklık adına yapılan tarhiyata karşı açılan davada ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı "davanın kabulü" yönündeki kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ...Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı Dairemizin 23/02/2022 tarih ve E:2019/4755, K:2022/542 sayılı kararıyla," vergi mükellefi olan adi ortaklık adına, mükellefi olduğu vergilerin takibi amacıyla vergi-ceza ihbarnamesi düzenlenebileceği" gerekçesiyle bozulduğundan bu aşamada adi ortaklık adına kesinleşmiş bir amme alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden davacı adına adi ortaklığın katma değer vergisi borçlarının kesinleştiğinden bahisle düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 23/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.