Danıştay 6. Daire 2021/5293 Esas 2022/1333 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/5293
Karar No : 2022/1333

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) ...Proje Yapı San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVALI) ...Bakanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : 1- ...Bakanlığı
2- ...Proje Yapı San. Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve bu Kanunun Uygulama Yönetmeliği uyarınca riskli yapıları tespit etmek üzere lisanslandırılan davacı şirket tarafından, risksiz yapıya riskli raporu verdiğinden bahisle sahip olduğu Riskli Yapı Tespiti Lisans Belgesinin ...tarih ve ...sayılı Olur ile iptaline ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 11.07.2017 tarih ve ...sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan ...tarih ve ...sayılı İstanbul IV No'lu Riskli Yapı Tespitine İtiraz Değerlendirme Heyeti (Teknik Heyet) Kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dava konusu Riskli Yapı Tespiti Lisans Belgesinin iptaline ilişkin ...tarih ve ...sayılı Olur işleminin, davacının fiilinin Yönetmelik kuralı kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle iptaline, ...tarih ve ...sayılı Teknik Heyet kararı yönünden ise heyet kararındaki tespitlerin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
1- Davacı tarafından, temyize konu kararın reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu, yapının taşıyıcı siteminin ve mevcut durumunun herhangi bir mühendislik formatına uymadığı, analiz için kullanmak üzere yapıya ilişkin bazı kabuller yapıldığı, bu kabuller sonucu yapının yığma olduğu kabul edilip sisteme girildiği, sistemi karmaşık hale getirmemek için yapılan bu girişimin hatalı sonuç verdiği, oysa riskli yapı tespitine ilişkin rapor hazırlanırken bütün verilerin Kadıköy Belediyesi ile fikir alışverişinde bulunularak girildiği, 25.03.2018 tarihli İstanbul Teknik Üniversitesi'nden alınan ve başka bir mühendislik firmasında alınan raporlarda da yapının riskli olduğunun belirtildiği, Teknik Heyet kararına esas teşkil eden "duvarların kat kesme kuvvetine katkısının %50'nin üstünde olduğu" görüşü nedeniyle yapının risksiz olduğu belirtilmiş ise de adli yargıda ....Sulh Hukuk Mahkemesi Değişik İş: ...sayılı dosyaya sunulan raporda da bu katkının %50'nin altında ve yapının riskli olduğunun tespit edildiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı idare tarafından, temyize konu kararın iptale ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu, davacının eyleminin, sadece verilerin sisteme hatalı girilmiş olması şeklinde değerlendirilemeyeceği, sisteme hatalı giriş sonucunda yapının risk durumu değişmez ise uyarı cezası verilebilir iken, risk durumunu değiştiren hata için lisans iptalinin gerekeceği dolayısıyla davacı firmanın risksiz yapıyı riskli olarak tespit etmesi nedeniyle lisans iptaline ilişkin işlemin mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
1- Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
2- Davalı idare tarafından temyize konu kararın redde ilişkin kısmının onanması gerektiği belirtilerek davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Kadıköy İlçesi, ...Mah. ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan ...Yapı Kimlik Numaralı yapı hakkında davacı şirket tarafından yapılan incelemeler neticesinde hazırlanan rapor ile anılan yapı "riskli yapı" olarak tespit edilmiş, bu işleme itiraz edilmesi üzerine İstanbul IV No'lu Riskli Yapı Tespitine İtiraz Değerlendirme Heyeti (Teknik Heyet) tarafından yapıya ilişkin performans analizinin yanlış yapıldığı tespit edilip, iki kez eksikleri tamamlamak için ilgili kuruluşa bildirim yapılmış, yapılan müzakere sonucunda, söz konusu yapının 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin EK-2 (3.7.1) maddesine göre taşıyıcı duvarların kesme dayanımının deprem altında oluşan kesme kuvvetleri ile karşılaştırılması neticesinde, dayanımı yeterli olmayan duvarların kat kesme kuvvetlerine katkısının herhangi bir doğrultuda %50'nin üstünde olmadığı tespit edilmiş ve yapının risksiz olduğuna ilişkin ...tarih ve ...karar sayılı karar alınmıştır. Bu karar sonrasında konu hakkında davacı şirketten savunma istenilmiş, sunulan savunma gerekçesi yeterli görülmeyerek davacı şirketin riskli yapı tespiti lisansı iptal edilmiş, bunun üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 3.maddesinin 1.fıkrasında; "Riskli yapıların tespiti, Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri veya kanuni temsilcileri tarafından, Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlara yaptırılır ve sonuç Bakanlığa veya İdareye bildirilir. Bakanlık, riskli yapıların tespitini süre vererek maliklerden veya kanuni temsilcilerinden isteyebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Bakanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir. Bakanlıkça veya İdarece yaptırılan riskli yapı tespitlerine karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince onbeş gün içinde itiraz edilebilir. Bu itirazlar, Bakanlığın talebi üzerine üniversitelerce, ilgili meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve Bakanlıkça, Bakanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanır." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 6. maddesinin 8. fıkrasının (b) bendinin 1 nolu alt bendinde "İncelenen yapıya ilişkin verilerin eksik veya yanlış alınarak riskli yapı tespiti yapılması" halinde lisanslı kuruluşa uyarı cezası verileceğine, aynı fıkranın (c) bendinin 3 nolu alt bendinde ise; "Risksiz bir yapının riskli veya riskli bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi." halinde lisans iptali cezası verileceğine ilişkin kurala yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 10. maddesinin 7. fıkrasında da; "Teknik heyet, itiraz dilekçesinde gösterilen itiraz sebebi ile bağlı olmaksızın riskli yapı tespit raporunun teknik yönden bütün unsurları ile Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığını inceler. Riskli yapı tespit raporunda teknik yönden eksiklik tespit edilmesi halinde gerekli düzeltmelerin yapılması için raporun lisanslı kurum veya kuruluşa gönderilmesine karar verilir ve rapordaki eksikliklerin tamamının düzeltmesinin sağlanmasından sonra yapının riskli ya da risksiz olduğuna ilişkin nihai karar verilir..." düzenlemesi bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; gerek lisans iptaline ilişkin işlemin, gerek ise Teknik Heyetin söz konusu yapının risksiz olduğuna ilişkin kararının alınmasına sebep olan hususun davacı şirket tarafından yapılan inceleme sonucunda düzenlenen riskli yapı tespitine ilişkin rapordaki hatalı veriler, eksik ve yanlış bilgiler olduğu, dava konusu işlemlerin hukuki değerlendirmesinin de riskli yapı tespit raporundaki teknik değerlendirmelerin mevzuata ve gerçeklere uygun olup olmadığına göre yapılması gerektiği, davacı tarafından hazırlanan riskli yapı tespit raporuyla aynı doğrultuda olan ve davacı tarafından 20.03.2018 tarihli dilekçe ekinde İdare Mahkemesine sunulan, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetim Enstitüsü Müdürlüğü ile ...Mühendislik firmasınca hazırlanmış teknik raporlarda söz konusu yapının riskli olduğunun belirtildiği, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun, yapının durumun tespiti istemiyle açılan ...Sulh Hukuk Mahkemesi'nin Değişik İş:...sayılı dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlandığı, anılan raporda söz konusu yapının RYTE-2013'e göre incelenmesi halinde "dayanımı yeterli olmayan duvarların kat kesme kuvvetine katkısının %50'nin altında kalmasının muhtemel olduğu" sonucuna varıldığı, ancak anılan raporda bu sonuca ulaşmak için yapılan teknik değerlendirmelerin bulunmadığı gibi yapının risk durumunun da açıkça ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalar ışığında; bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelikte bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince; davacının iddiaları, davalının savunmaları ile dosyada bulunan bilgi ve belgeler dikkate alınmak suretiyle aralarında konusunda uzman bilirkişilerden oluşturulacak bir heyet ile, yapı alanında keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması ve bunun sonucunda düzenlenecek raporun incelenip değerlendirilmesi suretiyle karar verilmesi gerektiğinden, İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Kadıköy İlçesi, ...Mah. ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının davacı şirket tarafından riskli olarak tespitinden sonra bu tespite yapılan itirazı inceleyen Teknik Heyet tarafından yapının risksiz olduğuna karar verildiği, bu karar üzerine risksiz yapıyı riskli olarak tespit ettiğinden bahisle davacı şirketin lisansının iptal edildiği bunun üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dairemizce temyize konu dosyanın yapılan incelemesinde İdare Mahkemesince keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadan verilen kararın usul yönünden hukuka aykırı olduğu belirtilmiş olsa da uyuşmazlığın çözümü için gerekli bilgi ve belgelerin dosyada bulunduğu anlaşıldığından işin esasına geçilerek karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla; dava konusu Teknik Heyet kararı yönünden yapılan incelemede; bu işlem yönünden Mahkemece verilen davanın reddine dair karara karşı yapılan istinaf başvurunun reddine ilişkin karar hukuka ve usule uygun olduğundan, davacının temyiz istemi reddedilerek bu kısmın onanması, dava konusu lisans iptaline ilişkin işlem yönünden yapılan incelemede ise; davacı şirketin yapıyı incelemesi sırasında yaptığı hatalar ve sisteme girdiği yanlış veriler neticesinde yapıyı riskli bulduğu, itiraz üzerine idarenin yaptığı inceleme neticesinde ise yapının risksiz çıktığı dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile sabit olduğu, davacı tarafça yapılan hata ve yanlışlıkların tespitin sonucunu değiştirecek kadar ciddi olduğu, bu durumun yapı maliklerin mülkiyet hakkının ihlaline neden olacağı, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca davacının eylemine karşılık gelen yaptırımın lisans iptali olduğu, uyarma yaptırımının ise verilerin eksik veya yanlış alınarak riskli yapı tespiti yapılması halinde tespit sonucunun değişmediği durumlarda uygulanabileceği gerekçeleriyle davalı tarafın temyiz istemi kabul edilerek, İdare Mahkemesince anılan işlemin iptali yolunda verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin idari Dava Dairesinin kararının bu kısmının bozulması gerektiği görüşüyle Dairemizce verilen karara katılmıyorum.

KARŞI OY (XX) :
Temyize konu karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz istemlerinin reddi ve anılan kararın onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.