BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/553 Esas 2021/414 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/553 Esas
KARAR NO : 2021/414

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 09/10/2020
KARAR TARİHİ : 16/04/2021

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
İDDİA VE TALEP:
Davacı dava dilekçesinde özetle; kendisinin hamili olduğu çekin kaybolduğunu, yapılan aramalara rağmen bulunamadığını belirterek Türkiye ... Bankası ... şubesine ait, keşidecisi ... ... Nakliyat San. Tic. A.Ş, keşide yeri ..., keşide tarihi 30/08/2020, ... çek nolu, 20.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVA:
Dava, 6102 sayılı TTK'nın 818/1(s). maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
DELİLLER:
-T. ... Bankası ... Şubesinin 01/12/2020 tarihli yazısı,
-Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nin 04/01/2021- 12/01/2021 ve 20/01/2021 tarihli ilanlarına ilişkin gazete suretleri.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, HMK'nın 382/2(e)-6. hükmü gereğince çekişmesiz yargı işidir.
6102 sayılı TTK'nın 818. maddesi delaleti ile çekler bakımından iptal davaları açısından uygulanması gerekli TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir hak olup, TTK'nın 759/2. maddesi uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi çek elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, senedin bir suretini ibraz etmek yahut da senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
TTK'nın 763. maddesinde de "mahkemece dilekçe sahibinin poliçe elindeki ziyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulduğu taktirde verilecek ilanla poliçeyi eline geçirene belirli bir süre içerisinde poliçeyi getirmeyi davet eder, aksi halde poliçenin iptaline karar verileceğini ihtar eder." hükmü düzenlenmiştir.
Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez.
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'ne müzekkere yazılarak 6102 Sayılı TTK'nın 760. maddesi uyarınca çek üzerinde hak iddia edenlerin veya bu çeki elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususunun 10 gün arayla 3 kez ilan edilmesi istenilmiş, 04/01/2021- 12/01/2021 ve 20/01/2021 tarihlerinde usulüne uygun yapılan gazete ilanlarına rağmen TTK'nın 761. maddesine göre üç aylık yasal süre içerisinde talep konusu çeki elinde bulunduran kişilerin mahkememize iptali istenen çekle ilgili herhangi bir müracaatta bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve dosya kapsamındaki deliller bir arada değerlendirildiğinde; zayi nedeniyle iptal davasında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu, bu sebeple talepte bulunanın iş bu davayı ikame etmesinde hukuki yararı bulunduğu, davacının iptalini talep ettiği çekin esas içeriği hakkında bilgi verdiği, söz konusu çekin zorunlu unsurları taşıdığı, davacının yetkili hamil olduğu, çeki elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususunda gerekli yasal ilanların usulüne uygun olarak yapıldığı, yasal süresi içerisinde iptali istenen çek hakkında mahkememize müracaat eden olmadığı, çekin davacının istemi dışında kaybolduğu-zayi olduğu konusunda kanaat oluştuğu, talep yönünden yasal bir engelin bulunmadığı ve diğer yasal şartların oluştuğu anlaşılmakla talep konusu çekin iptaline karar vermek gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABÜLÜ ile, Türkiye ... Bankası ... şubesine ait, keşidecisi ... ... Nakliyat San. Tic. A.Ş, keşide yeri ..., keşide tarihi 30/08/2020, ... çek nolu, 20.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle İPTALİNE,
2-Alınması gerekli 59,30 TL harcın peşin olarak yatırılan 54,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 4,90 TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA
3-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin talebin mahiyeti gereği davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-6100 Sayılı HMK'nın 333. maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
Dair karar, HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacının yüzüne karşı, açıkça okunup usulen anlatıldı.
16/04/2021


Katip ...
E-İMZA


Hakim ...
E-İMZA