BAM Hukuk Mahkemeleri Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/767 Esas 2021/182 Karar Sayılı İlamı

ESAS NO: 2018/... Esas
KARAR NO : 2021/...
T.C.
...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ "TÜRK MİLLETİ ADINA"
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2018/... Esas
KARAR NO : 2021/...

HAKİM : ...
KATİP : ...

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...
VEKİLLERİ : Av. ...
Av. ...

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 28/12/2018
KARAR TARİHİ : 01/04/2021
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 03/05/2021

Davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile açılan davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
İSTEK :
Davacı vekili dava dilekçesi ile; özel güvenlik hizmet alımı kapsamında ve kamu ihale mevzuatı çerçevesinde müvekkili şirketin 2010 yılından 2018 yılı Nisan ayına kadar davalı şirkete bağlı iskele ve şirket merkezinde özel güvenlik hizmeti verdiğini, tüm edimlerini yerine getirdiğini, SGK'dan ilişiksiz belgesini alıp ibraz ettiğini, 2016 ve 2017 yılı ihale dönemine ait teminatların iadesini talep ettiğini, ancak davalı şirketin 19.10.2018 ve 09.11.2018 cevabi yazılarında teminat mektuplarının süresinin dolmadığını ve gelebilecek işçi talepleri nedeni ile teminatları iade etmeyeceğini bildirdiğini; müvekkili şirketin 2016 yılına ilişkin olarak 120.000,00 TL kesin teminat ve 20.848,52 TL hakedişten yapılan kesinti olmak üzere toplam 140.848,52 TL teminatın davalı uhdesinde kaldığını davalının bu tutardan 128.848,52 TL işçilik alacağı bedelinin, 2017 yılına ilişkin olarak ise mevcut durumda davalı uhdesindeki nakit teminat tutarı 42.317,59 TL olduğunu, bunun yanı sıra davalıya biri 77.000,00 TL bedelli ve diğeri 78.000,00 TL bedelli olmak üzere toplam 155.000,00 TL tutarında iki adet teminat mektubu da verildiğini, böylece davalı uhdesinden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 54.317,59 TL nakdi teminat ve 155.000,00 TL teminat mektubu bulunduğunu bildirerek;
a)2015/... İK numaralı özel güvenlik hizmet alımına ait sözleşmeye istinaden verilen teminatın şimdilik 5.000,00 TL'sının 09.11.2018 tarihinden itibaren,
b)2016/... ihale kayıt numaralı özel güvenlik hizmet alımına ait sözleşmeye istinaden verilen teminatın şimdilik 5.000,00 TL'sının 19.10.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 16/03/2021 uyap tanzim tarihli ıslah dilekçesi ile, 2015/... İK numaralı hizmet alım sözleşmesine istinaden verilen 5.000,00 TL teminat yönünden dava değerini 12.720,71 TL sına arttırdığını; 2016/... İK numaralı hizmet alım sözleşmesine istinaden verilen 5.000,00 TL teminat yönünden dava değerini 12.720,71 TL sına arttırdığını bildirerek, bu tutarların ıslah tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; işbu davanın belirsiz alacak davası niteliğinde olmadığını, isteyebileceği iade miktarının belli olduğunu, esas yönden ise hizmet alım süresince davacı şirketlerin işçileri tarafından müvekkili şirkete karşı işçi alacakları olduğu iddiasıyla çeşitli davalar açıldığını, bu davaların bir kısmının karara çıktığını ve Yargıtay aşamasında olduğunu, bir kısmının ise yargılamasının devam ettiğini, karşı tarafın personelin kıdem tazminatları ile diğer yasal haklarını ödemediğini, sırf SGK yazısının teminatın iadesi için yeterli olmadığını, davacının personel alacaklarını ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeni ile teminat mektubunun iade edilmediğini bildirerek davanın reddini savunmuştur.
GEREKÇE VE HÜKÜM :
Taraflar delil ve belgelerini ibraz etmişler, dava konusu teminatla ilgili olduğu bildirilen dava dosyaları ve icra dosyaları celbedilmiş, iş uzmanı ... ve muhasebe uzmanı ... imzalı 27/08/2019 havale tarihli bilirkişiler kök raporu ve 01/11/2019 havale tarihli ek rapor, iş uzmanı Göbekçin ve muhasebe uzmanı Sinci imzalı 22/12/2020 havale tarihli bilirkişiler kök raporu ve 26/02/2021 havale tarihli ek rapor alınmıştır.
Dava, özel güvenlik hizmet sözleşmesi çerçevesinde verilen teminatın iadesi istemine ilişkindir.
Taraflar arasında "İstek" bölümünde açıklanan sözleşmenin akdedildiği ve uygulamaya geçildiği,
Özel güvenlik hizmet alımı kapsamında ve kamu ihale mevzuatı çerçevesinde davacı şirketin 2010 yılından 2018 yılı Nisan ayına kadar davalı şirkete bağlı iskele ve şirket merkezinde özel güvenlik hizmeti verdiği, SGK'dan ilişiksiz belgesini alıp ibraz ettiği, 2016 ve 2017 yılı ihale dönemine ait teminatların iadesini talep ettiği, ancak davalı şirketin -karşı tarafın personel ödemelerini yapmadığından bahisle- teminatı iade etmediği, sözleşmede belirtilen işler kapsamında çalışan işçiler tarafından davalı şirket aleyhine muhtelif iş davalarının açılmış olduğu, icra takiplerinin bulunduğu hususlarında ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık ve çözülmesi gereken sorun; Taraflar arasındaki sözleşme kapsamında yer alan işlerde çalışan işçilerin işçilik alacaklarının ödenmemesinden dolayı tarafların sorumluluk durumlarının ne olduğu, buna bağlı olarak davacının sorumluluğu söz konusu ise dava dilekçesinde belirtilen ve celbedilen dava dosyalarından dolayı dava tarihi itibari ile işçilerin alacak tutarlarının toplamının ne kadar olduğu, dolayısıyla davalının dava konusu edilen teminat mektubunun ya da bedellerinin iadesinin gerekip gerekmediği noktalarındadır.
Tüm dosya içeriği delillerin ve belgelerin, özellikle ilk bilirkişiler görüşünü de irdeleyen ikinci bilirkişiler kök raporu ve ek raporunun, davacı vekilince ek rapora karşı sunulan 16/03/2021 uyap tanzim tarihli dilekçe ve eki tahsilat makbuzu ve icrayı geri bırakma kararı örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda:
I- Dava tarihi itibariyle davacının davalı şirketten bakiye hizmet alacağının 54.304,85 TL olduğu, bu bakiyenin tamamının davalı şirket kayıtlarında teminatlar hesabına aktarıldığı, davalı kayıtlarında davacının bu hesaptan dolayı herhangi bir alacağının kalmadığı; 77.000,00 TL tutarlı teminat mektubunun davalı tarafından davacıya 2019 yılı içerisinde iade edildiği, 78.000,00 TL tutarlı teminat mektubunun süresinin 2019 yılı sonuna kadar uzatıldığı, davacı tarafından verilen kesin teminat bedeli nakit ve teminat mektubu olmak üzere 132.304,85 TL'nin davalı şirket uhdesinde kaldığı belirgindir.
II- İş hukuku kaynaklı alacak talepleri işçi işveren ilişkisinin sürdüğü ve çalışma dönemi olarak adlandırılabilecek dönemde işverence işçilere yapılması gereken ve yapılmayan ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ve genel tatil ücreti, asgari geçim indirimi alacağı vb.ödemelerden kaynaklanabileceği gibi iş sözleşmesinin sona ermesinden kaynaklanan ve fesihle ya da fesihten sonra taleple muaccel hale gelen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücreti, yıllık izin ücreti vb. ödemelerden de kaynaklanabilir. Yine bu alacakların çalışmanın ya da feshin hangi tarihlerde gerçekleştiğine bağlı olarak belirli zamanaşımı süreleri içerisinde, çalışma döneminden ya da fesihten çok sonraki tarihlerde ileri sürülebilmesi mümkündür. Bu alacak taleplerinin davacı işçiler tarafından genellikle kısmi dava şeklinde ileri sürüldüğü ve dolayısıyla davaların genellikle dava dilekçelerindeki talep miktarlarından farklı ve daha fazla olan miktarlar üzerinden -miktar arttırım ya da ıslah dilekçesi sonrasında- karara bağlandığı bilinen bir durumdur.
Bu çerçevede, dava konusu olan ve iadesi talep edilen teminatlar bakımından oluşturdukları risk nedeniyle teminatların iade edilmeme gerekçesi olarak ileri sürülen işçi alacağı talepli dosyalarda yer alan taleplerinin hangilerinde yalnızca 2016 ve 2017 dönemi ihaleleri ile sınırlı talepler olduğunun tespitine ve bu dönemlere ilişkin olan ve olmayan talepler şeklinde ayrıştırılmalarına imkan bulunmamaktadır. Bu anlamda, uyuşmazlık konusu teminatlar bakımından riski azaltan yani bu aşamaya dek açılmış ve halen sürmekte olan davaların mahkeme ya da üst mahkeme kararı ile reddi, kısmen reddi yahut davalardan feragat edilmesi söz konusu olabileceği gibi, riski arttıran zamanaşımı süreleri içinde yeni davalar açılması yahut mevcut davaların ıslah yoluyla dava dilekçesindeki talebi aşan miktarlardan karara bağlanması mümkündür.
Buradan hareketle, taraflar arasındaki sözleşme konusu teminat ile davalının riskinin garanti altına alınması esas olduğu gözetildiğinde davalı şirket tarafından ödenen ya da teminata bağlanan tutar ile davalı şirketten talep edilen tutar toplamının davalının riskini oluşturduğunu ve buna göre teminatın iadesinin mümkün olup olmadığını belirlemek icap eder.
Bu bağlamda, davacı şirketin sorumlu olmasına rağmen davalı şirket tarafından davacı şirketin lehine olarak işçilere yapılan ödemeler (... 7.462,72 TL; ... 15.702,81 TL; ... 21.429,72 TL; ... 12.490,06 TL; ... 26.000,00 TL; ...16.000,00 TL) ve davalı şirketten talep edilen ödemeler (...16.085,75 TL; ... 11.163,63 TL; ... 6.528,74 TL) toplamının 132.863,43 TL olduğu, davacı tarafça verilmiş ve dava tarihi itibariyle davalı şirket uhdesinde bulunan 132.304,85 TL teminatın ise bu miktarı karşılamadığı, dolayısıyla davalı şirket uhdesinde bu aşamada fazla bir teminatın bulunmadığı anlaşılmıştır.
III- "II" nolu bölümde açıklanan hususların nakit ve 78.000,00 TL tutarlı teminat mektubuna ilişkin olduğu açıktır. Buna karşılık davaya konu edilen 77.000,00 TL tutarlı teminat mektubunun yargılama sırasında ıslah dilekçesi sunulmadan önce davalı tarafından davacıya iade edildiği belirgindir. O halde, dava tarihi itibariyle davacının 77.000,00 TL bedelli teminat mektubunun dava edilen 5.000,00 TL'lik bölümü yönünden haklı olduğu, ancak yargılama sırasında teminat mektubu iade edilmekle konusuz kaldığı, ıslah dilekçesine konu edilen 7.720,71 TL yönünden ise haksız olduğu anlaşıldığından bu gerekçelerle sözü edilen teminat mektubu yönünden de davanın reddine karar verilmiştir.
Bu açıklamalar ışığında aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal gerekçeye, dosyadaki delillere ve hakimin taktirine göre:
Dava dilekçesi ve ıslah dilekçesi ile açılan davanın REDDİNE,
Alınması gerekli 59,30 TL karar harcının peşin alınan 170,78 TL peşin harçtan ve 263,70 TL ıslah harcından mahsubu ile arta kalan 375,18 TL fazla harcın kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacıya iadesine,
Davacı tarafından sarf edilen; 5.000,00 TL bilirkişiler ücreti ve 248,50 TL tebliğ+yazı gideri olmak üzere 5.248,50 TL yargılama giderinden dava tarihi itibariyle haklılık durumuna, olayın özelliklerine ve şartlarına, hakkaniyet ilkesine göre takdiren 1/2'sine isabet eden 2.624,25 TL yargılama gideri ile 59,30 TL karar harcı ve 35,90 TL başvurma harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
A.A.Ü.T.'ne göre belirlenen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
A.A.Ü.T.'ne göre belirlenen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Sarf edilmemiş gider avansının bulunması durumunda kararın kesinleşmesinden sonra yatıran tarafa iade edilmesine,
Dair kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen bağlı karar açıkça okunup, anlatıldı. 01/04/2021

Katip ...



Hakim ...



Bu döküman 5070 Sayılı Kanun gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.