16. Hukuk Dairesi 2016/5754 E. , 2019/478 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava konusu taşınmaz, kadastro tespiti sırasında taşlık olması sebebi ile tescil harici bırakıldığı, böyle bir arazinin kullanım süresi ve niteliği ile üzerinde imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yönteminin hava fotoğrafları olduğu, hava fotoğraflarının yörede kadastro çalışmalarının yapıldığı 1982 yılı ile dava tarihinden en az 20 yıl önceki yıllara ait iki ayrı zamana ilişkin olması ve bu fotoğrafların stereoskopla incelenmesi gerektiği, Mahkemece, tek bir ziraatçi bilirkişinin yeterli olmayan raporuna dayanılarak karar verilmiş olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli olmadığı belirtildikten sonra 1982 yılına ait hava fotoğrafı ile dava tarihine göre 20-25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilmesi, mahkemece, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, elverdiğince yaşlı şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, fen bilirkişi, üç kişiden oluşan bilirkişi kurulu, ziraat, jeodezi ve fotogrametri mühendisi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılması, çekişmeli taşınmazın ne zamandan beri kim tarafından ne şekilde kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, ekonomik amaca uygun bir kullanımın bulunup bulunmadığı kesin olarak belirlenmesi, yerel bilirkişi ve taraf tanıkları beyanları arasında çelişki doğduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesi, bilirkişilere stereoskop aletiyle yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliği ile zilyetliğin ne zaman başladığının belirlenmesine çalışılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi tarafından hazırlanan 27.3.2015 havale tarihli rapor ve eki haritada (A) harfiyle gösterilen 331,09 metrekare yüzölçümündeki betonarme ev ile (B) harfiyle gösterilen 385,47 metrekare yüzölçümündeki bahçe vasfındaki bölümün davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Dava konusu taşınmaz, 1982 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tescil harici bırakılan yerlerdendir. 4721 sayılı TMK"nın 713/3. maddesi gereğince tescil davalarında Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın 1. maddesi uyarınca Büyükşehir Belediyesi sınırlarının tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletildiği, illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyeleri tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldığı, aynı Kanun"un Geçici 1/13. maddesi uyarınca da tüzel kişiliği kalkan köy ve belediyelerin devam eden davalarında, katıldığı ilçe belediyelerinin taraf olacağı hususları gözetilmeden ilgili kamu tüzel kişisi olarak çekişmeli taşınmazın bulunduğu İlçe Belediye Başkanlığı ve .... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmeden taraf koşulu sağlanmaksızın karar verilmiştir. Taraf koşulu; 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartı olup mahkemelerce re’sen gözetilecektir (HMK"nın 115/1). Bu açıklamalar ışığında; 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın 1. maddesi uyarınca, mahkemece öncelikle yukarıda anlatılan şekilde husumet yaygınlaştırılmalı, çekişmeli taşınmazın bulunduğu İlçe Belediye Başkanlığı ve Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmalı, bu yolla taraf koşulu sağlandıktan sonra ilgili İlçe Belediye Başkanlığı ile Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın davaya karşı savunma ve delilleri sorulup saptanmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece dava şartı olan bu husus göz ardı edilerek esasa ilişkin hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozmanın kapsamına göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 31.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.