TALEP :
Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve silahlı terör örgütüne üye olma suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Samsun Cumhuriyet Başsavcılığının 06/03/2018 tarihli ve 2017/5391 soruşturma, 2018/5014 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar gerekçesinde yer alan bir kısım ibarelerin çıkarılmasına ilişkin talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair Samsun Sulh Ceza Hâkimliğinin 04/04/2018 tarihli 2018/2188 değişik iş sayılı kararına yapılan itirazın reddine ilişkin aynı Hâkimliğin 17/04/2018 tarihli ve 2018/2502 değişik iş sayılı kararına yapılan itirazın kabulüne dair Samsun 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/04/2018 tarihli ve 2018/277 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Kanun’un 173. Maddesinde; “Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir. İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir. Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir. Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir. Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz. İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için 172 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır.” şeklindeki düzenlemeye göre kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılacak itiraz hakkında mercii Sulh Ceza Hâkimliğinin yapabileceği işlemler ve verilebilecek kararlar sınırlı olarak sayılmıştır.
Somut olayda, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığının, Fatsa Cumhuriyet savcısı iken Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 24/08/2016 tarihli ve 2016/426 sayılı genel kurul kararı ile kamu görevinden ihraç edilen şüpheli hakkında, telefon ile görüşmüş olduğu kişiler ve takip ettiği internet siteleri nazara alındığında FETÖ/PDY örgütü ile irtibatlı olduğunun değerlendirilebileceği, ancak bu irtibatın örgüt üyeliği seviyesinde bulunmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesini müteakip, şüpheli müdafiinin, takipsizlik kararına itirazlarının olmadığı ancak gerekçe kısmında yer alan örgüt ile irtibatlı olduğu kısmının karar içeriğinden çıkarılmasına dair taleplerine mercii Samsun 2.Sulh Ceza Hâkimliğince talep ile ilgili olarak karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararına yönelik itirazın reddine dair karara sanık müdafiinin yeniden itirazı üzerine Samsun 3. Sulh Ceza Hâkimliğince şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ile gerekçe kısmı arasında çelişkinin giderilmesine ilişkin karar verilmiş ise de; 5271 sayılı Kanun’un 173. Maddesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı öngörülen olağan kanun yolları arasında itiraz merciinin kararına karşı yeni bir itiraz kanun yolunun öngörülmemiş olduğu gözetilmeden Samsun 3. Sulh Ceza Hâkimliğince itiraz değerlendirilip yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle, Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 25/10/2018 gün ve 94660652-105-55-6558-2018-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden anılan kararın 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 309. maddesi gereğince kanun yararına bozulmasına ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 06.11.2018 gün ve 2018/88869 sayılı tebliğnamesiyle bozma talep edilmiş olmakla dosya incelenerek gereği düşünüldü.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I) Olay:
Fatsa Cumhuriyet savcısı iken Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 24.08.2016 tarihli ve 2016/426 sayılı genel kurul kararı ile kamu görevinden ihraç edilen şüpheli ... hakkında; “FETÖ/PDY silahlı terör örgütü üyesi olmak” suçundan Samsun Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan soruşturma sonucunda, “telefon ile görüşmüş olduğu kişiler ve takip ettiği internet siteleri nazara alındığında FETÖ/PDY örgütü ile irtibatlı olduğunun değerlendirilebileceği, ancak bu irtibatın örgüt üyeliği seviyesinde bulunmadığı” gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş, bu karara müteakip, şüpheli müdafinin “takipsizlik kararına itirazlarının olmadığı ancak gerekçe kısmında yer alan örgüt ile irtibatlı olduğu kısmının karar içeriğinden çıkarılmasına” dair talepte bulunması üzerine mercii Samsun 2.Sulh Ceza Hâkimliğince “taleple ilgili olarak karar verilmesine yer olmadığına” dair hüküm kurulmuş, bu karara şüpheli müdafiince tekrar itiraz edilmesi üzerine, bu kez de Samsun 3. Sulh Ceza Hâkimliğince “şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ile gerekçe kısmı arasında çelişkinin giderilmesi” şeklinde karar verilmiştir.
Söz konusu kararın; şüpheli ... yönünden kesinleştiği anlaşılmıştır.
II) Kanun Yararına Bozma İstemine İlişkin Uyuşmazlığın Kapsamı:
Somut olayda uyuşmazlık konusunun; 5271 sayılı Kanunun 173. maddesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı öngörülen olağan kanun yolları arasında itiraz merciinin kararına karşı yeni bir itiraz kanun yolunun bulunup bulunmadığına ilişkindir.
III) Hukuksal Değerlendirme:
Kanun yararına bozma, kesinleşen hükümde verildiği zaman yürürlükte bulunan usul ve maddi hukuka ilişkin hukuka aykırılıkların giderilmesi ile sınırlı olduğundan, inceleme karar tarihindeki mevzuat hükümlerine göre yapılmıştır.
5271 sayılı Kanunun 173. maddesi;
“Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir. İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir. Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir. Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir. Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz. İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için 172 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır.” ,
Aynı Kanunun 271. maddesinin 4. fıkrası;
“Merciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesindir; ancak ilk defa merci tarafından verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir”,
Şeklinde düzenlenmiştir.
Bu kapsamda somut olay yukarıda belirtilen kanun hükümleri ve soruşturma dosyasıyla birlikte değerlendirildiğinde;
5271 sayılı CMK"nın 173. maddesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılacak itiraz hakkında, merci Sulh Ceza Hakimliğinin yapabileceği işlemlerin ve verebileceği kararların sınırlı olarak sayılması ve bu kararlara karşı yeni bir itiraz kanun yolunun öngörülmemiş olması, yine aynı yasanın 271/4. maddesinde “kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı öngörülen olağan kanun yolları arasındaki itiraz merciinin” kararlarının kesin olduğunun belirtilmesi karşısında, Samsun 3. Sulh Ceza Hakimliğince itirazın değerlendirilip yazılı şekilde karar verilmesinde;
İsabet görülmediğinden, anılan kararın kanun yararına bozulmasına karar verilmesi uygun görülmüştür.
IV) SONUÇ VE KARAR:
Yukarıda açıklanan nedenlerle; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin kabulü ile, Samsun 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 25.04.2018 gün ve 2018/277 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi gereğince Kanun Yararına Bozulmasına,
Diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 04.03.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.