BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 2022/2603 Esas 2022/1837 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ALANYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : 06/10/2022
DAVANIN KONUSU : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 16/12/2022

İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, müvekkilin ... ile alışveriş yaptığını ve ... Alanya Şubesi'ne ait, keşidecisi ... , keşide yeri Alanya olan ... seri no'lu 15/06/2020 tarihli 65.000,00 TL bedelli keşide ettiğini, müvekkilin bu çeki bilinmeyen bir sebeple Manavgat'ta kaybettiğini belirterek; dava konusu çekin zayi nedeniyle iptalini, ödeme işleminin durdurulması için tedbir kararı verilmesini ve ödeme yasağının muhatap bankaya bildirilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davacının zayi nedeniyle çek iptali istemi ile dava açtığı, dava konusu çekin ibraz edilmesi üzerine davacı vekiline çeki elinde bulundurana karşı menfi tespit/istirdat davası açması için süre verildiği, davacı vekilinin kesin süre içinde dava açmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; çekin bankaya ibrazından sonra davacının çek bedelini hamile ödediğini, davacının çeki teslim aldıktan sonra kaybettiğini, bu hususun çeki ibraz eden şirkete sorulması halinde ortaya çıkacağını, istirdat davası açma koşulunun gerçekleşmediğini istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
Dava, 6102 sayılı TTK.nın 757 vd. maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davacı, çek keşidecisi ... ile olan ticari ilişkisi sonucunda çeki aldığını, çekin lehtarı olduğunu, daha sonra çeki ciro ederek ... Sanayi A.Ş.'ye teslim ettğini, çekin ibrazı ve karşılığının bulunmaması üzerine, çek bedelini hamile ödeyerek çeki teslim aldığını, çekin teslim alındıktan sonra kaybedildiğini iddia etmiştir.
... Bankası A.Ş.'nin 16/08/2022 tarihli cevabi yazısında, davaya konu çekin ... Sanayi A.Ş. tarafından 15.06.2020 tarihinde ibraz edildiği ve karşılıksız olarak işlem gördüğü belirtilmiş, ancak çek sureti gönderilmediği gibi, mahkemece de çek sureti bankadan istenilmemiştir. Davacı çekin ön yüzünün fotokopisini dosyaya sunduklarını belirtmiş ise de dosya içerisinde ve uyap evraklarında çek fotokopisinin olmadığı anlaşılmıştır.
Çekin ibrazından ve karşılıksız kaşesi vurulduktan sonra kaybolması halinde de, kıymetli evrak vasfı devam ettiği sürece zayi nedeniyle çekin iptali istenebileceği gibi, çek hamiline ödeme yaparak çeki alan cirantanın da çeke dayalı haklarını çek borçlularına karşı ileri sürebilmesi mümkündür. Zayi nediyle çek iptali davalarında verilecek hüküm aksi sabit oluncaya kadar durumun tespiti niteliğinde olup hak sahipleri tarafından açılacak davalarda, kesin hüküm ve delil niteliğinde olmayıp, kesin ispat şartı aranmaz. Çeki elinde bulunduran tespit edildiğinde veya ilan üzerine çeki elinde bulunduran mahkemeye başvurarak, çekin elinde olduğunu bildirdiğinde, davacıya çek istirdatı davası açmak üzere süre verilmesi gerekir.
Mahkemece üç ayrı yasal ilan yapılmış olmasına rağmen, yasal süre içerisinde çekin elinde bulunduğu iddiasıyla, mahkemeye başvuran olmadığı görülmektedir. Davacı tarafın iddialarının aksine yönelik bir belge ve bilgi bulunmamaktadır. Dosyadaki iddia ve mevcut bilgilere göre, somut olayda davaya konu çekin, çeki ibraz edenin elinde olduğunun kabulü ile aleyhine istirdat davası açmak için süre verilmesi şartları gerçekleşmemiştir. Dolayısıyla davacı vekilinin istinaf itirazları yerindedir.
Mahkemece yapılması gereken, ... Bankası A.Ş.'den çekin önlü arkalı bir sureti getirtilerek, davacının, çeki ibraz edenden aldığına ilişkin iddiaları da değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesinden ibarettir.
Sonuç olarak, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulü ilk derece mahkemesi kararının 6100 Sayılı HMK'nın 353/1-a-6. maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine geri gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin İlk Derece Mahkemesinin kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2-6100 Sayılı HMK'nın 353/1-a-6. maddesi gereğince Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 06/10/2022 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-6100 Sayılı HMK'nın 353/1-a-6. maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi'ne GÖNDERİLMESİNE,
4-İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırıldığından davacı vekilinin diğer istinaf nedenlerinin şimdilik incelenmesine YER OLMADIĞINA,
4-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 80,70 TL maktu istinaf karar harcının davacıya İADESİNE,
5-Davacı vekili tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesinde yapılacak yargılama sonucunda dikkate ALINMASINA,
6-6100 Sayılı HMK'nın 333. maddesi gereğince peşin alınan ve harcanmayan istinaf gider avansının İlk Derece Mahkemesince ilgiliye İADESİNE,
7-Kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK'nun 353/1-a-6. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle ve HMK'nın 353/1-a. maddesince kesin olarak karar verildi.16/12/2022

...