MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, dava konusu Bakanlık tarafından düzenlenen 14/12/2012 tarih ve B.13.0.ÇGM.0.12.02.00/103.02.16463 sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; ...nın müvekkile ait işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için ..nden 14/12/2012 tarihli yetki tespit belgesi aldığını, davalı işverenliğini ..."nda olmak üzere 2 işyerinin olduğunu, birinde 13 diğerinde 2 işçisinin çalıştığını, söz konusu yetki belgesinin Tuzla için verildiğini, işçi sayısı miktarı bakımından gerekli çoğunluğu ulaşılamadığını, yine yetki belgesinin tek işyeri için değil, her iki işyeri için alınmasının gerekli olduğunu beyanla alınan yetki belgesinin iptalini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacı şirketin aynı iş kolunda faaliyet gösteren ..."nda iki işyerinin olduğu, bu iki işyerinin bir işletme niteliğinde bulunduğu, tartışma konusu olan yetki tespit işleminin .. ve .."nda bulunan işyerini kapsayacak şekilde geliştirilmesi gerektiği halde, sadece ...da bulunan işyeri kapsamında yetki tespiti işlemi gerçekleştirildiği, bu bağlamda söz konusu yetki tespiti işleminin yasanın öngördüğü kurallar ve sisteme aykırı olduğu gerekçesiyle 14/12/2012 tarih ve B.13.0 ÇGM.0.12.02.00/103.02/16463 sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir.


D) Temyiz:
Kararı davalılar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-.. adresinde bulunan işyerinin büro işkolunda bulunduğu, her iki işyerinin işletme oluşturmadığı yönünde davalı itirazları yönünden yapılan incelemede:
..."nün 12.7.2013 tarihli yazısının ekindeki İşyeri bilgilerine göre: ... adresinde işyerinin bulunduğu ve bu işyerinin dahil olduğu işkolunun " DOKUMA,HAZİR GİYİM VE DERİ" olduğunun belirtildiği görülmektedir. Bakanlıkça yapılmış ayrı bir işkolu tespiti bulunmadığından kurum kayıtları dikkate alındığında işkolu itirazının yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
2-4857 Sayılı Yasanın 2.maddesinin gerekçesinde iş yeri tanımı teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olduğu belirtilmiştir. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyerimi yoksa bir birinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma koşullarının aranacağı düzenlenmiştir. Öte yandan teknolojik ve ekonomik gelişmeler bir işyeri çerçevesinde mal ve hizmet üretimi, pazarlama ve müşterilere sunulması yönünden çok yönlü bir yapısal değişikliği gerektirmesi nedeniyle bir işyerinin amacının gerçekleşmesinde işlerin görülmesi işyerinin kurulu bulunduğu “yerin” dışına taşmış, özellikle “işveren kurulan iş organizasyonu” içerisinde işyeri niteliğinde olmayan irtibat bürolarına veya yurt genelinde veya ilin içinde işlerin yürütüldüğü örgütlenmeye kadar genişletmek gereksinimi duyulmuştur. Bu bağlamda 2.maddede “iş yeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür” hükmü getirilmiştir (Bu konuda ayrıntılı bilgi için Bkz.Esener, Turhan: İş Hukuku Bası 3 Ankara 1978 sh 83-84; Ekonomi, Münir: İş Hukuku, Ferdi İş Hukuku C 1, İstanbul 1987 sh 59; Çelik, Nuri: İş Hukuku Dersleri Bası 21, İstanbul 2008 sh 56-57; Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku II Ferdi İş İlişkileri Bası 3 İzmir 1998 sh 121; Süzek Sarper; İş Hukuku Bası 4 Ankara 2008 sh 173-178; Mollamahmutoğlu Hamdi İş Hukuku Bası 3 Ankara 2008 sh 191-201; tüm genişliği ve ayrıntılarıyla Yenisey/Doğan, Kübra: İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, Yayınlanmış Doçentlik Tezi, İstanbul 2007 sh 23-37).
İşyerinin özelliğini veren temel öğe teknik amaçtır. Mal ve hizmetin kazanç amacıyla yahut başka bir amaçla üretilmesi arasında bir fark bulunmamaktadır. Başka bir anlatımla hizmet üretimi veya mal üretimi tek başına teknik bir amaç olabilir. Sonuç olarak işyeri teknik bir amacı gerçekleştiren temelde örgütsel bir birlikteliktir. İşyeri sürelikli bir organizasyon içerisinde örgütlenmeyi gerektirir. Organizasyon özünde maddi ve maddi olmayan öğelerin yanında emeğin varlığını da içinde barındırır.
Aynı işverene ait iki üretim birimi aynı teknik amacı elde etmek için örgütlenmişse yahut bu yerlerde aynı teknik amacın farklı üretim amaçları gerçekleşiyorsa amaçta birlik sağlanmıştır.
Farklı üretim birimlerinin tek bir işyeri sayılması için aynı arazi sınırları içinde bulunmaları gerekmemektedir. Fakat birimler arasındaki uzaklık işlerin tek elden yürütümünü engelleyecek boyutta olmamalı çünkü farklı birimler arasında amaçta birlik bulunsa dahi yönetimde birliğin sağlanmasının zorluğu tartışmasızdır.
Toplu İş Hukuku anlamında işyerinin işçilerin dayanışmadan kaynaklanan ortak menfatleri oluşmasına olanak sağlayan ve faliyetlerini sürdürebileceği bir sürekliliğe sahip ve işverenede asıl işin girdiği iş kolunda sendikal muhatap yaratacak bir birim olması gerekmektedir. Alman ve Fransız Hukukunda işyerinin neresi olduğu ve sınırlarının belirlenmesi sosyal tarafların özerkliğine terk edilmiştir. Oysa hukukumuzda işyeri mutlak ve tartışmasız olarak kabul edilmektedir. İşyeri kavramı fonksiyonel bir kavramdır ( Doğan, Yenisey: sh 443,447). İşletme ise genel olarak iktisadi bir amacın gerçekleşmesi için aynı işverene ait birden fazla işyerinin örgütlenmesi ile oluşmuş bir ünite olarak tanımlanmaktadır. İşyerini işletmeden ayıran temel ölçütlerden biri izlenen amaçtır. İşletme mutlaka ekonomik bir amaç gütmesi gerekmez. İşyeri işletmenin genel olarak bağımsız bir bölümü olarak düşünülmesi gerekir. Ticaret Hukukundaki işletmeden farklı bir amaç gütmektedir. Çünkü ticari işletmelerde işçi çalıştırma zorunluluğu bulunmamaktadır.
İşyeri ve işletme ayrımında organizasyon kavramıyla bir ayrıştırmaya gitmek de mümkün değildir. Çünkü işletmenin de işyerinin de aynı organizasyon içerisinde örgütlenmesi mümkündür. Ancak işletmenin işyerine göre büyüklüğü aynı şekilde organizasyondaki büyüklüğünü gerektireceği kaçınılmazdır. Öte yandan işverenin ötesinde işletmenin profosyonel bir yönetim kadrosu oluşturacağı da gerçektir.
Somut uyuşmazlıkta, ... adresinde işyerinin işyeri veya bağlı işyeri olup olmadığının , ... adresinde bulunan işyeriyle birlikte işletme oluşturup oluşturmadığının tespit tarihine ve öncesine ait ticaret sicil kayıtlarıyla ... adresinde yer alan işyerine ait tespit tarihindeki çalışan sayısını gösterir dönem bordrosu incelenerek ve aralarında işletme ekonomisi,işletme ve toplu iş hukukundan anlayan bilirkişilerin bulunduğu bir bilirkişi heyetinden mahalinde keşif yapılarak, yukarıdaki ilkeler doğrultusunda rapor alınarak sonuca gidilmesi gerekir. Bu tespit ve araştırma sonucunda ...’nda yer alan işyerinin ayrı bir işyeri mi bağlı yer mi olduğu , işyeri toplu iş sözleşmesi veya işletme toplu iş sözleşmesi yapılıp yapılamayacağı değerlendirilmeksizin eksik araştırmayla hüküm kurulması hatalıdır.
3-İşyerinin bütününü sevk ve idare eden en az iki işveren vekilinin çoğunluk tespitinde çalışan sayısına dahil edilmesinin hatalı olduğu yönündeki itiraz bakımından yapılan incelemede ise; yetki tespit tarihinde davacı işverene ait ortakları ve şirketi temsile yetkili kişileri gösterir yetki tespit tarihine ve öncesine ait ticaret sicil kayıtları , imza sirküleri getirtilerek 6356 sayılı Yasa kapsamında işveren vekili olanların tespitiyle yetki tespit tarihindeki işçi sayısının belirlenmemesi ayrıca bozma nedenidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 08.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.