9. Hukuk Dairesi 2009/16847 E. , 2010/5291 K.
"İçtihat Metni" T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : ...4. İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı işçinin iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği ve işe iade talebinin kabulüne ilişkin verilen karar, temyiz üzerine Dairemizce “…Somut olay bakımından, davalı işverenin savunmasında belirttiği nedenler işyeri kayıtları üzerinde inceleme yapılmasını gerektirmektedir. 2006 yılında işveren tarafından aynı nedenle gerçekleştirilen fesihlerde, feshin geçersizliğine karar verilirken, bu yıl için norm kadro çalışması yapıldığı ve işyerinde norm kadrodan daha az işçi çalıştığı, istihdam fazlalığının olmadığı saptanmıştır. Ancak 2007 yılında yapılan fesihlerde, norm kadro araştırması yapılmamıştır. Mahkemece yapılacak iş; işletme, muhasebe ve hukuk konularında uzman olan üç kişilik bilirkişi kurulu aracılığı ile yukarda belirtilen ilkeler kapsamında işyeri kayıtları üzerinde inceleme yapılarak ekonomik, teknolojik veya yeniden yapılanma nedeni ile 2007 yılı için norm kadro çalışması yapılıp yapılmadığı, işgücü fazlalığı olup olmadığı, işverenin bu kararı tutarlı şekilde uygulayıp uygulamadığı, feshin kaçınılmaz olup olmadığı, işçi fazlalığı söz konusu ise emekliliğe hak kazanmanın ölçüt olarak dikkate alınıp alınmadığı, alınmış ise bunun objektif ve genel bir uygulamaya tabi tutulup tutulmadığını belirlemek ve sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir. Eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmiş olması hatalıdır” gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama sonucunda bilirkişi raporuna göre iş gücü fazlalığı oluşmasında ekonomik daralmanın söz konusu olmadığı, yine iş gücü fazlalığının teknolojik değişim veya olgularının söz konusu olmadığı ve fazlalığın oluşmasında yeniden yapılanma olgularının rolünün bulunmadığı, 2006 tarihli çizelgede norm kadronun 962 olduğu, çalışan sayısının ise 770 olup, norm kadronun işin yürütülmesi için istihdamın zorunluluk olduğu, personel sayısının norm kadroda açık olmasına rağmen iş gücü fazlalığı iddiasının kabul edilmediği, 2007 yılı 36.081.798,02 YTL dönem karı ile kapatıldığı, bilirkişi incelemesine nazaran 2008 yılının ilk üç aylık mali portresinde 11.971,82 TL kar ettiği ikinci dönemde 566.919.077 zarar ettiği bu zararın ise işçi ücretleri ve mamul maliyetlerinden değil yapılan indirimlerden kaynaklandığı ve şirketin 2004 yılından geriye yapmış olduğu zararların yanlış ekonomik kararlarla yanlış
stratejilerden kaynaklandığı, davacının çalıştığı ambalaj fabrikasının değerlendirilmesinde 2008 yılı ilk 6 aylık dönemde 2.006.849 TL kar ettiği, diğer kurumun konsolide zararını azalttığı ve ambalaj fabrikasında üretimin halen devam etmekte olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelere ve Dairemiz incelenmesinden geçen emsal karara (2009/21082 esas) göre davalı şirket özelleştirme kapsamında iken, bazı fabrikaları ve bölümlerini kapatmış, kapatılan bölümlerden emekliliği gelenler ile yeni işe alınan işçileri işten çıkarmış, kalan işçileri ise uygun diğer işyerlerine nakletmiştir. Davacının iş sözleşmesinin feshinden önce ambalaj ve sigara fabrikaları özelleştirme sonucu satılmıştır. İşyerlerinde istihdam fazlalığı kanıtlanmıştır. İstihdam fazlalığında emekliliğe hak kazananların seçilmesi objektif bir kriterdir. Yeni işçi alımı bulunmamaktadır. Davalı işveren işletmesel kararı tutarlı şekilde uygulamıştır. Davalı işverenin kâr etmiş olması tek başına feshin geçersizliği sonucunu doğurmaz. Mevcut olgulara göre mahkemece alınan bilirkişi raporu ve varılan sonuç dosya içeriğine uygun düşmemektedir. İş sözleşmesi işyerinin ve işin gereklerine dayanan geçerli nedenle feshedildiğinden davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulü hatalıdır.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanunun 20.maddesinin 3.fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-)Yerel Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-)Davanın REDDİNE,
3-)Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-)Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı ( 517.00 ) TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.000.- TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, kesin olarak 01.03.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.